W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.05.2024
*BEKIESZA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: BEKIESA, *BEKIESZA
Słowniki:
T (bekiesa), L (bekiesza, bekiesa; XVIII-XIX), SWil (bekiesza, bekiesa), SW (bekiesza, bekiesa), SJP (bekiesza) notują
SStp, SXVI, Kn nie notują
Formy: lp M. bekiesa; B. bekieszę // bekiesę; ~ lm B. bekiesze; Ms. bekieszach
Etymologia: <węg. bekecs 'futro'; węg. Békés 'węgierski szlachcic, żołnierz, służący za Stefana Batorego'>
Znaczenia:
»długi płaszcz podbity futrem«: Moy borys [mąż] niechciał Sprawić mi bekieszę, Tákiey iák teraz modny wiek zażywa. DrużZbiór 533. Y cosz sobie pomyśli, gdy w Warszawie, w Lwowie Tey uszyma wielkiemi zaszczyconey głowie Przyidzie oczema rzucić na rynki, ulice, Wszystko wspak, wszystko głupie, y wszystko na nice Gdy uyrzy kapelusze, kołpaki, magierki Nie potrzebne potrzeby, bekiesze, węgierki Kiereie, ferezye, burki, szarawary Tysiączne alamody wymyślney poczwary. ZałJAPróba 31. Bekiesa karmazynowa rysiami podszyta, kryzakami obkładana, druga bekiesa niebieska stara, grzybrotami podszyta, siwemi barankami obkładana. InwKal II 32. 6) Bekiesa jabłonkowa, kunami podszyta z pętlicami złotymi, mocno schodzona i wytarta. InwKal II 44. Bekiesa. gefütterter Ober-Rock mit Ermeln, die oben weit/ unten enge sind. manière de furtout ou de casaque fourrée avec des manches larges aux bras & étroites aux poignets. T III 32. Okładam [...] 4) vorstossen; den Rand eines Unterfutters besetzen. […] border la doublure d’un habit de qu. ch. […] 4. bekiesę lisami obłożyć. [...]. T III 1213. Polednia. Schwebe/ hängende Stange Kleider darauf zu hängen. gros bâton ataché au long par les deux bouts, sur lequel on pend des habits. § na poledni bekiesę zawiesić. T III 1491. [...] zabrawszy następujące rzeczy uciekł ztąd. 1. Bekieszę sukienną szczupakowego koloru czarnemi Barankami podszytą. LwowPismoUwiad 1784, 5. [...] napotkaliśmy liczną młodzież idącą niewiem gdzie w stroiach wielorakich, w frakach, surdutach, płaszczach, katankach, kapotach, kurtkach, węgierkach, w bekieszach, deliach, kireiach, kunsztach kroiu różnego i t. d. BrzPWieś 22.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz bekieszka.
Autor: WM