ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2024
Warianty fonetyczne:
BAAL, BEEL, BEL II, BELUS
Najwcześniejsze poświadczenie: 1632
Etymologia: <baal 'pan';
hebr. ba’al;
gr. belus>
Znaczenia:bibl. »pan, małżonek«: U dniá onego mowi PAN/ będziesz mię zwáłá/ Mężu moj; á nie będziesz mię więcey zwáłá Báálu moj. BG Oz 2:16.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Formy:
Znaczenia: nazwa własna »semicki bóg burzy, rolnictwa, płodności czczony w wielu miejscach pod różnymi postaciami«: Wzywáli [prorocy] imienia Báálowego odporánku áż do południá, mowiąc: O Báálu, wysłuchay nas! BG 1Krl 18:26.
Wystáwił też y Ołtarze Báálom; á násádził gájow [Manasses]. BG Krn 33:3.
Wszak tu wszyscy przy twoiey [Boże] umiéramy chwale. Skrusz Machometa, iakos kruszeł więc Baale. PotWoj 155.
BAAL, BEL, BEEL, BELUS, znáczy BOGA Paná, u Assyryiczykow y Babilończykow [...]. ChmielAteny1745 I 32.
Y zbudował ołtarze Báálim y náczynił gáiow [Manasses]. BW 2 Krn 33:3.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
minister Baal:
▲
zbór Baal:
▲
prorokować przez Baale:
Tákże przy prorokách Sámáryjskich widziałem głupstwo: Prorokowáli przez Báále. BG Jr 23, 13. BG Jr, 23, 13.
▲
prorokować w Baalu:
Y w prorocéch Sámáriiéy widźiałem głupstwo: prorokowáli w Báálu, y zwodźili lud móy Izráelski. BW Jr 23, 13.
▲
służyć Baal,
służyć Baalim,
służyć Baalom:
Tedy cżynili Synowie Izráelscy złe przed oczymá Páńskiemi/ á służyli Báálom. BG Jk Sdz 2, 11.
Y wołáiąc do Páná, rzekli zgrzészylismy tobie, żesmy opuścili Páná Bogá nászego, á służyliśmy Báálim. BW Sdz 10, 10.
▲
zgrzeszyć Baalem:
Y zgrészył [Efraim] Báálem, y umárł. BW Oz 13, 1.
▲
imiona Baalów, Baalim:
▲
ofiarownik Baal:
◆
Związki frazeologiczne:
◆
iść (chodzić) za Baalem (Baalami, Baalim) »oddawać cześć Baalowi«:
Jákoż [ty, Izrael] mowisz: Nie jestem zplugáwiona / zá Báálámi nie chodziłám? BG Jr 2, 23.
A gdy umárł Gedeon/ odwrocili się Synowie Izráelscy/ y zcudzołożyli się/ idąc zá Báálem/ y postáwili sobie Báálberit za Bogá. BG Jk Sdz 8, 33.
Iako [ty, Izrael] mówisz: Nie splugáwiłám się, zá Báálim nie chodziłám? BW Jr 2, 23.
◼
Przenośnie:
◼
A ták wygłádził Jehu Báálá z Izráelá. BG Jk 2 Krl 10, 28.
◼
Y wytrácę z mieyscá tego ostátki Báál, y imioná Ministrów z kápłany. BW Sf 1, 4.
◼
POKORA ARYJAŃSKA Pismem sie ustawnie bawić dla wykrętów. […] Częstochową Baalem zową. Zakonniki prożnychleb. ApenZawKontr 337.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Formy:
Znaczenia: składnik nazwy własnej hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji: Rozerwał PAN nieprzyjacioły moje przede mną/ jáko śię rozrywáją wody: Przetoż názwał imię miejscá onego Baal Perazym. BG 2Sm 5:20.
A stáło śię po wyśćiu dwu lat/ gdy strżyżono owce Absálomowe w Báálchásor/ ktore jest w Efráim. BG 2Sm 13:23.
Y przyłącżył się Izráel do służby Báál Fegorá: ztąd się rozgniewał PAN bárzo ná Izráelá. BG Lb 25:3.
Zprzęgli śię też byli z báłwanem s Báálfegorem: á jedli ofiáry umárłych. BG Ps 106:28.
BEEL SEPHON, álbo Baal-saphon, zda się bydź Bałwan Egypcyánow [...]. ChmielAteny1745 I 33.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2016
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Etymologia: <
łac. bellis, bellium>
Znaczenia:bot. »ziele, kwiat stokrotki, roślina z rodzaju Bellis, Herba, Flos Bellidis«: [Ci, którzy łowią ryby na wędkę] biorą nasienia Kopru ogrodnego dwá łoty/ Słoniowych bobkow puł łotá/ nasienia Belu noweg[o] ćwierć łotá [na przynętę]. SyrZiel 424.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz bela II.