Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: bezok. bestwić się; ~ cz. ter. lp 1. os. bestwię się; 3. os. bestwi się; lm 3. os. bestwią się; ~ tr. przyp. prze. lm nmos 3. os. bestwiłyby się; ~ im. wsp. bestwiąc się

Znaczenia:

1. »o zwierzęciu: szaleć, wściekać się; o człowieku: dawać się opanować uczuciu gniewu, rozdrażniać się«: Biorę/ ábo wziął ná kiéł koń/ propriè Wzbéstwił się. Frenum mordere, [...] vide Béstwię się. 1. Kn 32. Czásem się zápátruie [Hekuba] ná synowskie lice/ czásem ná rány [...] sámá się bestwi/ sámá gniew wzbudza porwány. OvOtwWPrzem 531. Choć o nászym przestrzeżeni [Węgrzy – stronnicy Bethlena Gabora] w tárgnieniu w-ozdobne i liczne zamogszy się posiłki w uzbroionym bestwiąc się zászli ná drogę orszaku/ bárziey ná wiązánie nas rospasani niż ná bitwę zaostrzeni. PisMów II 77. Bestwię się. 1) wild werden/ frech werden/ wueten, toben. 2) geil werden oder seyn. Muthwillen treiben. 1) s’éfaroucher, devenir sauvage; faire le farouche. 2) devenir ou étre lacif. 3) folâtrer, agir pétulanment, devenir insolent. § 1) zbestwił się koń i wziął na kieł. T III 34.

2. »odczuwać popęd płciowy; oddawać się rozpuście, sprośności«: Abyś skoro po odchowaniu świerzopy osobno odłączył, tak żeby przez całe lato nie chodziły z młodemi ani z źrzebięty, bo bestwiąc się ta młódź, klacze stare tłucze, zkąd martwe porodzenia pochodzą. DorHipTur 47. Béstwić się/ miéć się do spraw béstyálskich/ sprosnych/ Lasciuire, Ouid. Catullire lupam, [...] Catullire canes [...] Catullire uxorem [...] Equire equas [...] Subare [...] Surire. Kn 20. Béstwić się. (de homine solo) Adolescentiari, […]. Perprurisco, […] Adolescenturire […] Plebem lasciuire […] Proteruio […] Voluptate corporis incitari. Kn 21. W stawianiu Sałaszow przestrzegac potrzeba kozdemu czterech rzeczy Pierwsza aby staynie nakonie przy drugiey stainie drugiego Towarzysza nie budował, bo by się konie pąchały y bestwiły. NarArch 105.

3.przen. »deprawować się, demoralizować się«: Co czerń swawolna poczuwszy/ máiąc przy sobie słuszną wymowkę głodu y prágnienia/ á czuiąc się przy potędze máło nie więtszey niż był stan Szláchecki/ ięli się záraz burzyć/ y gdy Tabor zákłádano áby go znowu spráwić/ ięli gwałtem rozrywáć/ y co raz to się gorzey bestwić/ że przyszli do tego że oczywiśćie y wozy ięli żakowáć. SzembRelWej B4. Bestwić się, se corrompre. KulUszDyk 5.