W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2024
BEZZBROJNY przym.
Warianty fonetyczne: BEZZBROJNY, BEZBROJNY
Słowniki:
Kn, T, L (bez cyt.), SWil, SW notują
SStp, SXVI, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy: lp M. m bezzbrojny // bezbrojny; ż bezzbrojna; D. ż bezbrojnej; N. m bezbrojnem; lm M. nmos bezbrojni; B. nmos bezzbrojne
Znaczenia:
»nieuzbrojony«: Niedba nic widzę/ nieprzyiaćiel hárdy Y z oká strzałą/ y z ćięciwy bity: Nieprzyiaćiołkám zbroyna zwyćiężona/ y miłośnicám bezzbroyna wzgárdzona [Armida o sobie]. TasKochGoff 545. Ludzie moje bezzbrojne i nagie pobili, Drudzy pouciekali i pouchodzili; I tych beło niemało, których poimali, I tak z niemi i ze mną razem ujechali. ArKochOrlCz I 277. Lepiej beło bezbrojnem, nagiem i swobodnem Zostać, niż piersi odziać blachem tak niegodnem, Niż wyśmianą na głowę i posromoconą Przyłbicę i na ramię tarcz wziąć obelżoną. ArKochOrlCz III 31. Béz zbroyny/ Niezbroyny/ Inermis [...] Saucios inermes non sunt persecuti. Inermis ac nudus, inermus. [...] Inarmatus . Kn 25. Niézbroyny vide Béz zbroyny. Kn 543. Bez zbroyny. Inermis. Be szarwu/ Neszarwuotas. SzyrDict 12-13. Przy Kościele W portyku, Kędy ludzi Stało wiele Wyrostek iego [Kuklinowskiego] kształt powiedział woyny Iako y gdzie Wulf wzięty był bezbroiny. OblJasGór 56. Tá Historya Wierszem Polskim wyráżona, dla dálekiey odległośći Authorá, niemáło w sobie ma w Druku omyłek; ktorych co znácznieyszych, táka bydź ma popráwá, gdźie nie są popráwione [...] Kol: 26. W. 3. bezbronney, bezbroyney [.] DamKuligKról errata 1-2. Bezzbroyny, niezbroyny. wehrlos, unbewaffnet. desarmé, qui est sans armes . T III 39. Niebespiećzna rzecz jest ich drażnić, ktorych pokonać nie możná. Inni pro et contra wotowali, aż pluralitate suffragiorum ná to się zgodzili, że trzeba ich wszystkich przyiąć, byleby przybyli bezbroyni z należytą skromnośćią Co zlecono Przełożonym tych Prowincyi, przez ktore oni mieli przechodzić, y ná tym pierwszy dzień obrad spełzł. PoszakHist 47.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
*BEZZBROJNY m
w funkcji rzeczownika
Warianty fonetyczne: *BEZZBROJNY, *BEZBROJNY
Formy: lm B. uż. osob. bezzbrojnych; uż. (n)osob. bezzbrojne; W. uż. osob. bezbrojni
Znaczenia:
»człowiek nieuzbrojony«: [...] Látwie bezzbroyne y pobić ospáłe/ Od snu do śmierći przeszćie bárzo máłe. TasKochGoff 227. Otoczą w koło zbroyni bezzbroynych, o sroga Bezbożnośc! iuż krwi dosyć, iuż w Szárłacie droga. JaklWiad 64. W swiętny Iáśpis opráwny miałem Koncerz zbroyny Páńska ozdobá w Pokoy, strászny pod czás woyny, Ten ufałem zostánie, ábym máiąc zdrowe Reie [!], znowu szedł służyć w Woyská Cesárzowe, Y ten mi odebráno bezbroyni poydźiemy Woiowáć przy Cesárzu Pogáństwo w ich źiemi. JaklWiad 92 [93].
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz niezbrojny.
Autor: WM