Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610-1625

Formy: lp M. m bezmózgi; ż bezmózga; W. m bezmózgi; ż bezmózga; lm N. bezmózgimi

Znaczenia:

1. »pozbawiony rozumu, głupi; szalony«: I osieł-ci nie z przednich zwierząt jest na świecie, A wżdy siła ksiąg mądrych nosi na swym grzbiecie; Owszem jako bezmozgi, acz wielkiéj potęgi, Nie wie, czyli drwa nosi na sobie, czy księgi. SaadiOtwSGul 231. Wstydayże się potwarco bezmozgi/ á nieważ się nas bezwinnie potwarzáć/ y Polakom/ ktorzy áni Trebnikow/ áni Służebnikow/ áni Vstáwow nászych Ruskich wiádomi są/ mgłę w oczy puszczáiąc/ w ohydę podawáć. MohLit 19. W DZIEWIĘTNASTYM PARAGRAPHIE O Zábronieniu iedzenia Owocow Sádowych aż do Swiętego Spásá/ mowisz/ iákobyś był Bezmozgi. MohLit 334. FOL [...] Mente captus [...] Szalony bez mozgi. DanKolaDyk II, 42. [...] Zalterowała mnie ta bezmozga Dziewczyna. MarewPol 12. Ciszéy ty bezmozga Dziewczyno! MarewPol 49.

2. »będący wynikiem działania kogoś pozbawionego rozumu; bezsensowny, niedorzeczny«: Ná teyże kárćie strofuiesz Popow że piią przez całą noc/ á potym się Spowiádáią názáiutrz/ iákobyś sam Aniołem był [...] O swoimby to pomyslić zbáwieniu czás/ nie ludźi temerè posądzáć/ á dawáć Ansę inszym do zgorszenia się swoimi bezmozgimi skryptámi. MohLit 34-35.