Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»nadmiernie, zbytnio, bez miary; bez końca, nieustannie«: Ten [Jan Abramowicz] za złotem i dygnitarstwy bezmiernie się nie uganiał. OrAbNad 232. A ktoryby się z Xiążąt tego świátá nie ćieszył y nie rádował bezmiernie z tego / gdyby baczył po Krolu / ábo Cesárzu / w ktorego páństwie żyie / ták wielką miłość ku sobie / żeby zań gotow był vmrzeć? BonawŚwPochod 40. Dwánasta. Aby żaden Vrzędámi/ możnośćią/ máiętnośćią/ záchowániem/ nie wynośił się nád insze bezmiernie/ co gdy nie będzie przestrzegano/ zápędzą się ludzie ná zuchwálstwo [...]. GostSpos 126. Béz miáry/ béz miérnié/ niézmiérnié. Immoderatè [...] Extra modum agere aliquid [...] Infinitè concupiscere [...] Infinitò praestat caeteris [...] Immensùm attolli [...] In immensum crescere [...] In infinitum extendere [...] Effusè petulans. Effusè diligere [...]. Kn 23. Rospłákáć się/ Effundi in lacrymas, in questus [...] Proijcere se in fletus muliebres [...] Dedere se lacrymis et lamentis muliebriter [...] bézmiérnié/ niéutolono płáczę. Kn 931. Wzgárdzona [nimfa Echo] w leśie kuczy/ wstydliwą obkrywa Liśćiem twarz/ y w iáskiniách od tych dob przebywa. W niey tkwi miłość/ zá wzgardą szerząc się bezmiernie: A ćiáło troski czułe vbożą mizernie: Skorę chudość podsusza/ ćielesne wilgośći Wiátrem precz idą/ głos iey sam tylko/ á kośći. OvŻebrMet 66-67. Ták wzgárdźił [Cyklop]/ rádzącego wrożká dármowiernie. Y lubo ćiąża brzegi stąpáiąc bezmiernie: Lub zbywa do iáskinie chłodney nádchodzony. OvŻebrMet 340 [330]. Bez miáry/ bezmiernie/ niezmiernie. Immoderatè, extra modum, infinitè, infinitò, in inmensum, in infinitum. Be gało/ prabingtinay/ su prabūgu/ prabingtay/ ne iszmestuotinay/ be mesto. SzyrDict 11-12. [...] wino bez miernie pite, takież Symptomata [...] i smierć samę wprowadzać zwykło. SatPodBar II 150. Miłuię ćię Boże moy miłośćią nienásyconą i nieugászoną/ ktorą się vkontentowáć nie może serce moie/ tylko w-tobie i tobą. Y owszem nie z-káżdey ieszcze miáry kontentuie się tobą: bo ćię ieszcze doskonále i vstáwicznie/ i bezmiernie/ i beśpiecznie/ i nierozdźielnie/ i iásno/ i twárzą wtwarz/ zázywáć/ śćiskáć/ obłápiáć/ trzymáć nie śmie/ nieumie/ nie zmoże. DrużbDroga 367. Ustał na koniec i on ogień w Trojej, Kiedy dotrawił materyjej swojej; Tak i ten, co mię tak bezmiernie piecze [...] uciecze. MorszAUtwKuk 183. Ledwie to mieysce obeymie ich w łono, Co miedzy ziemią, leży á Niebiosy Zkąd gdy je wyzszym kręgiem przyćisniono Topnieią w deszcze, rospływaią w rosy Leią bezmiernie w jedno zeszłe grono I zatapiaią piorunowe krzosy. LucChrośPhar 100. Bezmiernie, niezmiernie, adv. über die Masse. démesurement, sans mésure. T III 37. Rzecz iest za tym naypewnieysza że sztuka czytania iest u Chińczyków nauką bezmiernie rozwlekłą [...]. KonfucZachMyśli 55.