Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1764

Formy: lp M. m bezpotomny; ż bezpotomna; D. m bezpotomnego; B. m żyw bezpotomnego; ż bezpotomną; N. m bezpotomnym; n bezpotomnym; Ms. m bezpotomnym; ż bezpotomnej; n bezpotomnym; lm M. mos bezpotomni; D. bezpotomnych; C. bezpotomnym; B. mos bezpotomnych

Znaczenia:

»niemający potomstwa, bezdzietny«: Prawo Antoniego Chrustka — Poniewaz pułczwarcizny na pułrolku, Muchanka nazwanym, na przymiarkach w Kassinie, dobrach dziedzicznych W W. OO. Domus Konwentu, przez smierc bezpotomney teyze pułczwarcizny dziedziczki, dostało się iure devolutivo na dwor Kasinski, więc Konwent, maiąc wzgląd na wierne usługi Antoniego Chrustka, przysiężnego Kasinskiego, z przymiarkow, ile ze ta pułczwarcizna wyszła niegdys z rąk przodkow zony pomienionego Antoniego Chrustka, te to pułczwarciznę Antoniemu Chrustkowi y potomkom iego wiecznemi czasy w dziedzictwo oddaie [...]. KsKasUl 412. Pani to była nader mądra, odważna, sczodra i pobożna, atoli we wszystkim życiu swym przyodmienna. Ta uspokoiwszy swoją prawie pracą wojnę szwedzką, a zostając bezpotomna, na to się wszystkimi siłami usadziła była, aby za żywota męża swego, Francuza, książęcia de Conde królem polskim uczyniła, do czego jej i senatorowie polscy i sam król pomagali. JemPam 371. Ostatni domu Karol Chodkiewicz zczarowany, nasłanych szatanów pełen, bezpotomny, w młodym wieku nikczemnie, nie jako Chodkiewicz, ale jako najnędzniejszy mizerak, opuszczony od najbliższych w Borunach u tamecznego exorcysty, na kuracyi umarł die 26 Decembris. Annus 1713. ZawiszaPam 301. Jędrzey Sędźia Ziemski Sendomirski dożył lat stu dwudźiestu, y bodayby był ieszcze dłużey życia nie pociągnął, gdyby był powietrzem nie umarł: syn iego Felix, ktory z Tęczyńskii zpłodźił Krzysztofá bezpotomnego y Jana, y corki Strzaliną Sędźiną Zatorską y Świerczkowską. NiesKor II 26. Mikołay brát Piotrá, Sędźia Ziemski Przemysłki, zpłodźił Stánisłáwá y Janá bezpotomnych, dworzaninow Krolá Augustá y Regimentárzow ná Moskwę. NiesKor II 38. [...] Kázimierz Wielki będąc bezpotomnym, wiele Przywileiow nádał Polákom, aby ná Ludwiká Węgrzyná Siestrzeńca swego, ich sobie skaptowáł był Suffragia, czegoby Absolut nie czynił. ChmielAteny II 373. Uwodząc się zaś nadzieią rady zostawić bezpotomnym zeyśćiem niedysponowaną fortunę, byłaby podobno gorsza rada, niżeli ta asseritur iż nieczekaiąć [!] rady poczyniono donacye, bo ieżeli teraz gdzie wolna dyspozycya determinowała jus każdego y wyznaczała, co iest czyie á niemasz uspokoienia? cożby się w ten czas działo, gdzie każdyby z osobna pretendował: iż albo więcey albo wszystko iego. DłusUwagi 92. Jeżeliby zaś córka jego, wyżej wyrażona Eufrozyna księżna Zasławska, wojewodzina bracławska, po zejściu bezpotomnym męża swego Aleksandra wyżej wyrażonego, za kogo innego poszła, tedy z powtórnego małżeństwa jej dzieci mieli od ordynacji odpadać. MatDiar 429. Po śmierći bezpotomney Królowey, Jagiełło zmieszany był, ale za radą Polaków wysłał Posłów do Wilelma Grafa Cyliiskiego prosząc o Annę Córkę Anny Córki Kaźimierza Wielkiego za Zonę, z którą sprowadzoną R. 1400. wźiął ślub, á R. 1402. ukoronowaną, potym w Litwie przymuśił Witolda że po bezpotomney jego śmierći Litwa do Polski należeć powinna [...]. ŁubHist 50. [...] zdaie się iż Zygmunt I. musiał być przekonanym o istotney potrzebie obrządkowey Elekcyi, dla tego, żeby aktem takowym pokazał się iako Oyciec Familii, która po zrzeczeniu się iednego Brata i po śmierci bezpotomnych drugich Braci, zaczynała panować nad obydwoma Narodami. JezierBezk 87. Po śmierci bezpotomnego Bolesława wstydliwego nastąpił Leszek czarny brat iego stryieczny za obraniem od Rycerstwa, iako pisze Kadłubek, albo iako bezimienny Archidyakon Gnieźnieński: za wolą Bożą i wybraniem Ziemian. ŁoyWyw 65.