Słownik XVII wieku

Słowniki:
T, L (XVII), SWil, SW notują
SStp, SXVI, Kn, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1638

Formy: lp M. m blachmalowy; ż blachmalowa; D. ż blachmalowej; B. m nżyw blachmalowy; ż blachmalową; N. m blachmalowym; lm M. nmos blachmalowe; D. blachmalowych; Ms. blachmalowych

Etymologia: <>

Znaczenia:

1. »ozdobiony srebrnymi lub złotymi blaszkami«: Szabla Blachmalowa biała. ArchRadziw 1638 42, 59. Szabla prosta blachmalowa z Szpiglami złotemi bez Paskow. ArchRadziw 1638 176, 31. Rządzik blachmalowy kupiłem u Faisza za zł 120. ChrapDiar I 353. Faisz był u mnie i oddał szablę blachmalową i inszą robotę. ChrapDiar II 31. Oddano mi też listy [...] od księdza brata z Grodna i łyżek dwie, i czareczkę blachmalową. ChrapDiar II 192. Dwoje nożenek blachmalowych, bez nożów, rubinki u jednego. InwSkarbWarGęb 147. Andzar z białą rękowieścią, w pochwach blachmalowych. InwSkarbWarGęb 148. Pas złoty, blachmalowy, na taśmie, ziarnami rubinowemi sadzony. InwSkarbWarGęb 153. Indyczka w ktorey Głownia blachmalowy Dżywer mająca, osadzona w Demeszkę. ArchRadziw 1749 376, 1. Nie gadał na żelaznych Chodkiewicz podkówkach, O trunkowych na swoie troski samołowkach: Wdziawszy na skroń przyłbicę z blachmalowym kitem, Nie Flachą, lecz się innym rządził Paraklitem! EysKonc 12-13.

◼ Przenośnie: ◼ Dosłużył się Blachmalowey Czupryny a przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. PasPam 147-147v.

2.przen. »o oczach: źle widzące z powodu bielma«: Bolą oczy blachmalowe, Gdy szkła drobne są stołowe; Wraz huczysz i tłuczysz Na miazgi, drobiazgi. BakaŚmierć F.

# Użycia metajęzykowe: # Blachmalowy. ist das Adjectivum von Blachmal - c'est l'adjectif de Blachmal. T III 53