W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 07.03.2019
Warianty fonetyczne:
BLUSZCZ, BLIUSZCZ
Słowniki:
notują
Znaczenia:bot. »roślina wspinająca się z rodziny araliowatych, pokrywająca drzewa, skały, mury, mająca również zastosowanie ozdobne, rytualne i lecznicze; Hedera helix; także zarośla przybrzeżne, wodorosty«: Bluszcz. Hedera [...] Cissus [...] Chrysocarpos cissus [...] Erythranum al. erythrocarpum. [...] Selenitium. Kn 36.
Brzegi [Dunaju] bluszcz buyne snuie. TwarSLeg 47.
[Żeglarze, galernicy płynący na wyspę Naxus] Zácináć wiosłámi wod nie przestawáli [...] Hámuią wiosłá bluszcze. OvOtwWPrzem 132.
[Autor o drzewach, które przyszły do Orfeusza, by dać mu cień] Y wyście z nimi [drzewami] przyszły wraz/ bluszcze ponite [!]. OvOtwWPrzem 393.
Bliuszcz Cicatrix. SłowPolŁac 3.
Haedera Bliuszcz. SłowPolŁac 70.
Szczęśliwa Paro [...] Bezpieczniej polatują dwie synogarlice, Ochotniej pnie się wzgórę bluszcz wsparty na tyce. ZimSRoks 25.
Wdzięcznym bluszczem sprawili Panu oblęzency Wiezdzaiącemu w Wieden Cyprysowe więcy Portyiery zdobiły, bluszcze się wydaią Buspanowe gałązki chłodniki sprawiaią. DrobOpow 52.
Zwykły fest czynić miáły Scyryiskie Dziewoie, Piki bluszczem okryte, y z Ielenich stroie Skorek, niosąc ná sobie. ClaudUstHist 134.
Weś [...] Iáskołczego ziela, z korzeniem Blusczu ktory się po drzewach pnie [...] po garści. CompMed 518.
VERVEINE (Herbe qui jette plusieurs tiges.) Verbena. Verbenaca. [...] BLUSZCZ ziele. [...] Zowią ie w Łacińskim Ziele Swięte. Iż Bałwochwalcy náywięcey tego ziela záżywali w ofiarach swoich y poświęceniach Domow. DanKolaDyk II, 578.
Hedera álbo Bluscz wszystkie suszy drzewá koło nich obwiiáiąc się. ChmielAteny1755 I .
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
bluszcz poziemny (
sz. zm.),
bluszcz ziemny (
sz. zm.):
Drugi Omylnik Iáłowy/ rozny od tego/ kwiátu bládo modrego/ ná kształt ziemnego Bluscza. SyrZiel 48.
Weźmi [...] Záięczych vszek/ Konradu/ álbo ziemnego Blusczu/ po poł gárści. SyrZiel 249.
Haedere terrestru, Chamaecissus, Corona terrae [...] Kurdwan/ Konrad/ poziemni bluscz. GuldOn 9.
Hedera terrestris. Konrádek, Bluszcz ziemny. CompMed 23.
Bluszcz poziemny/ Chamaecissus [...] ebbhew/ Bluszczu rodzaj owocu nieprzynoszący/ Helix [...] eine gattung ebbhews/ das Keine frucht bringet. DasHünDict Ppv.
▲
bluszcz drzewny (
sz. zm.):
Kwiatki ná wierzchu rozg [szczeci pomorskiej] gronkámi niemáłymi/ iáko ná drzewnym Blusczu. SyrZiel 682.
Bluscz drzewny/ ktory y wielkim y białym zowiemy/ iest bárzo krzewisty. SyrZiel 886.
Bluszcz drzéwny/ Helix [...] Hedera arborum [...] Dendrocissus. Kn 36.
▲
bluszcz skalny:
Wziąć [...] Głowienek [...] Blusczu skálne[g]o/ ábo Kurdwanu ná skále rosnącego po gársci. SyrZiel 329.
▲
bot. bluszcz biały:
Bluscz biały lepszy y pożytecznieyszy iest śledzienie chorey/ żelázem goracym rospárzoney. SyrZiel 889.
▲
bobkowy bluszcz:
Pod bobkowym bluszczem powrocili [nasi - nasze wojska] Małą bramą ku miastu. DrobOpow 16.
▲
bluszcz czarny:
Sok z ziarn Blusczá czarnego/ włosy czarno fárbuie. SyrZiel 888.
▲
bluszcz wielki:
Bluscz drzewny/ ktory y wielkim y białym zowiemy/ iest bárzo krzewisty. SyrZiel 886.
▲
bluszcz zielony:
Siostrę porwáną [...] twarz iey bluszczem zielonym zákrywszy, ná Zamek Tereusow wprowádziłá [Philomella]. OvOtwWPrzem 243.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]