W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2012
Warianty fonetyczne:
*BORG,
BÓRG,
BORK
Znaczenia: »kredyt«: Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia & credita. Caeca die emere oliuum, Plaut. i. pecunia non numerata, non praesenti, in diem dilata, Lambin. Kn 42.
Borg. Pecunia credita, non praesens, non numerata. Patikis. SzyrDict 21.
Zprzedawszy winá/ miał [kupiec] wszytkich pieniędzy ták z borgámi iáko y gotowizną zł 1660. GorAryt 143.
Skuteczne uiszczenie się w tych borgach tym więcej J. K. K-ć P. N. M-y promovere raczy, im to doskonalej ex omnium confessione widzi. DiarSejm 30-31.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
w borg bieżeć:
Kiedy żołdu nie płacą I ćwierci w borg bieżą, Kiedy i porę tracą, Zimą nas ciemiężą, Nalej i daj co trzeba. MorszAUtwKuk 206-207.
▲
w borgu trzymać:
Albo nam tyle podatkow skłádáć, żeby zołnierzowi záwsze wystarczyły ná płacą, y nigdy go w borgu nie trzymáły; álbo ieśli to być nie może, do dawnego się sposobu rzucić Woien odpráwowánia. FredKon 67.
▲
na bórg // borg:
Tylko żebyś mi przyniosł [...] gotowe pieniądze/ bo ná borg álbo ná Cyrográfy niechcę żebyś przedał [zboże]. VolcDial 142.
Dáię ná bórg/ vide Borguię. Kn 111.
Na utracyusza [...] Poszło wino za węgły, coś go dawał cebrem, Kułeś hajduki, stoły zastawiałeś srebrem, Teraz na borg u żyda, piwo z gorzaliną. Stoł cyną; prędko będziesz zastawiał go gliną. PotFraszBrück I 542-543.
Item za jedenaście korcy owsa, który na bórg wziął na osianie rolej, złotych pięć i groszy pietnaście panu Białobłockiemu. ActScabVet 63.
Na ktorą żywność gdzieby ją na bork brał, ma dać Rotmistrzowską rekognicyą, a w niebytności Porucznikowską. ArtWoj 9.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
Koniá ná pole nie pożyczay/ ná borg biorąc drugim nie daway. RysProv VII, 8.
●
Rzemieśnikowi przed czásem nie płáć/ Koni ná borg nie przedaway. RysProv XIV, 3.
◼
Przenośnie:
◼
Zbytki [...] O czymże Polska myśli [...] Żeby w drodze karety, w domu drzwi barwiani Strzegli z zapalonymi lontami dragoni. O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, Choć się co rok w granicach swych ojczyzna zwęża, Choć na borg umierają żołnierze niepłatni, Choć na oczy widzą jej period ostatni. PotFraszBrück II II, 147.
# Użycia metajęzykowe:
#
Substantiva [...] Bohmsin Bomzyn Borg [...] Brack Brák. WojnaInst 166
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz bórg, bork.