Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BOSAK I, *BOSSAK

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: lp M. bosak; ~ lm M. uż. osob. bosacy; D. bossaków // bosaków; B. uż. osob. bossaków

Znaczenia:

1. »człowiek chodzący z nagimi stopami, bosy«: Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes [...] Nudato pede currens [...] Excalceatus [...] Discalceatus [...] Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.

2. »członek zakonu karmelitów bosych«: Blizko pod wałem bosacy, W reformie żyją chudacy; Mają spruska kosciołeczek, Ogrodzony klasztoreczek. JarzGośc 94. Nástąmpią potym Zakony Bosakow, skąmpstwo ludzkie każe im boso chodzić i sandałow im zazdrościć. MłodzKaz IV, 168. Deklaruiemy wziąć na Siebie Im. X Muszowskiego Plebana Uilenskiego byleby P. Ioachomewiczowie Małząkowie uspokoili Bossakow od Wszytkich Swiętych. SapADiar 113.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ojcowie Bossacy, ojcowie Bosacy:

Warianty fonetyczne: BOSAK II, *BOSHAK, *BOSOK

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: lp M. bosak; ~ lm D. bosaków; B. uż. nosob. bosaki // boshaki; N. boshakami // bosokami

Etymologia: <niem. Bootshaken>

Znaczenia:

»drewniany drąg zakończony stalowym hakiem i ostrzem, używany jako sprzęt pożarniczy«: Bosak aliter Hak do ogniá/ Hama, Quibusdam, v. Hak 1. Kn 42. Ná dáchách strzegąc ognia stali [obrońcy] Y bosokámi kule odpychali. OblJasGór 35. Przykazujęmy [...] żeby każda wieś miała boshaki dwa lub więcej kosztem wiejskim sprawione. DziałTWilkKutrz 188. Gdyby się też gdzie [...] ogień zajął we wsi [...] powinni wszyscy na ratunek przybywać, boshakami ogień rozrywać. DziałTWilkKutrz 190. Wieś cała powinna mieć bosakow żelaznych wielkich dwa albo cztery [..] do rozrywania ognia. SapMWilkKutrz 314.