W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2016
Warianty fonetyczne:
BOSY,
BOSSY,
*BOSZY
Słowniki:
notują
Znaczenia:1. »z nagimi stopami, bez butów, nieobuty«: Tym ktorzy często żołtą niemoc cierpią/ dobrze im go [srebrnik, ziele] w obuw náściełáć pod bosse podeszwy. SyrZiel 292.
Zołtą chorobę spądza násławszy go [taszniku] w obuw/ tak żeby pod bossemi nogámi był. SyrZiel 1213.
Ieden ubogi, nagi, bez czapki, bosy [...] do karawanu naszego się przymieszawszy, do Mechy z nami pospołu szedł. SaadiOtwSGul 90.
Trzy rázy ziemię deptał będąc bosy [Izmen]. TasKochGoff 332.
Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes, Ouid. Nudato pede currens, Tribul. Excalceatus, Mart. Discalceatus, Sueton. Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.
Bose chodzęnie/ [...]. nuditas pedum. Nudipedalia exercere, Hieron. Nudipedalia denuntiare. Tertul. Kn 42.
Podkawszy bosom, s przestrachu wielkiego ledwo co zywom, Ie[g]omPan Kazimierz Tiszkiewicz [...] i Ie[g]omoss Pan Wierzbienta [...] za[n]iesli pod mury zamkowe a zasiąkszy kobierca, tamze na nim naziemi rozesłąnym połozyli. VorLetSkarb 61.
Asz ćwiczony w Rycerskim: Rotmistrz ieden dziele, [...] Wpadł iáko Iástrząb z gory: w Pogáńskie łóżysko. Wpadł iáko Cwik między mdłe: głodny Kuropátwy, Vczynił swą odwagą: wszystkim przystęp łátwy. Ktory, że się z przodkow swych Iástrzębicem zowie? Bierze od Bolesłáwá: Herbem Krzyż w podkowie. Ze skarb drzewá świętego: ktory ludziom rodzi, Zuwot wieczny: podkową: końską, oswobodzi, Iástrzębá w Hełmie bowiem, iáko skrzydłem ná niey, Wleciał: gdzie bosęm trudno, z kąd spádną Pogáni. PotPocz 117-118.
Chodzenie bosemi nogámi po gołey ziemi, pomaga do solutiey náturálney. CompMed 502.
Fundacyą uczyniła [Jadwiga Jasłówna] na Prowincyałow [...] Karmelitańskich, tak bossych iako y trzewikowych. NiesKor II 422.
[W Abisynii] Do Kościołow Duchowne Osoby [...] bosemi tylko wchodzą nogami, tam nie pluią. ChmielAteny II 637.
Theolog z rádością poszedł, y nálazł w brámie Kościołá iednego Mendyká bárzo odártego, bosego, znędznionego. TylkStrom 60.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
karmelici bosi:
▲
karmelitan bosy:
▲
karmelitanki bose:
▲
nagi i bosy:
▲
ojcowie bosi:
▲
trynitarki bose:
◆
Związki frazeologiczne:
◆
bosą nogą (
sz. zm.):
2. »o zwierzęciu, wozie, kole, saniach itp.: nieokuty, niepodkuty«: Zeznał Waśko Fedawa dobrowolnie, iz dwie koła bose u mielnika [...] wziął ten Piotr. RegZłocz 147.
Na tymże podwórzu żerdki na kupie leżące 2, koryto trzecie [...] wóz okowany, wóz bosy prosty. InwKal I I, 100.
Sprzęty domowe. Naprzód kolasa okowana poprawy potrzebująca, wóz u którego koła 3 okowane, czwarte bose.
CYTATU NIE MOŻNA ZNALEŹĆ!!! InwKal I 206.
Bawił się przy niey Sęp, iáko przy żerze, Ale śmiertelney wpadszy do obierze, I z niey się pędem wybiwszy wysokiem Niechciáł iuż z gory spoyrżeć ná nię okiem. Nie upráwiły iey [ziemi] Prorockie głosy, Nie ztretowáła nogá Lwice bosy. ChrośJob 102.
DE'FERRER [...] Vn cheval deferré [...] Koń odkuty, bez podkow, bossy. DanKolaDyk I, 429.
Sani bosych pięcioro. InwMalPolPom VI 73.
Woz Boscowany y Ryfowany Bosy ieden do niego Drabi wielkich dwa. InwMalPolPom VI 73.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
Koń bossy ná lod/ Bot dziuráwy ná błoto/ Tępa siekierá ná drwá. Niebespieczni są. ŻabPol B1.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
augustianki bose:
Augustyanki Bose R. 1582. ChmielAteny II 768.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
Koń bossy ná lod/ Bot dziuráwy ná błoto/ Tępa siekierá ná drwá Niebespieczni są. ŻabPol B1.
# Użycia metajęzykowe:
#
Adjectiva in by my ny py sy wy, item in diphtongum Polonicam finita, mutant in Nom. & Voc. pl. y finale in i; ut słáby słábi, łákomy łákomi, grzeczny grzeczni, ślepy ślepi, bosy bosi, żywy żywi, moy moi. WojnaInst 16
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]