Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BRACHMAN, *BRAMMANN

Słowniki:
SWil, SW (bramin), SJP (bramin) notują
SStp, SXVI, Kn, T, L nie notują

Formy: lp M. Brachman; ~ lm M. uż. osob. brammanni // brachmanowie; D. brachmanów // brammannów; B. uż. osob. brachmanów

Etymologia: <brāhmana 'kapłan'>

Znaczenia:

1. »członek uprzywilejowanej kasty kapłańskiej w Indiach, wyznający braminizm«: Teraz ci Brámmánni chwalą nieiákiego Párábrámmę y trzech iego synow. BotŁęczRel IV 138. W Indiey zwierzchność máią w Religiey z nawyższą władzą Brámmánni [...] á dizelą się ná dwie sekcie: bo niektorzy się żenią y mieszkáią w mieściech y máią to imię Brámmánni: drudzy bez żon żyią á zowią ich Ioghi. BotŁęczRel IV 138. Indukuie [Euzebiusz] [...] Indyiskich Brachmanow, ktorzy w wszelkiey wstrzemieźliwości cnotliwe życie prowadzą. BystrzInfZup 8 nlb. Dzisieysi Bráchmanowie máią go [swego założyciela] zá Trismegista. ChmielAteny II 596.

2. »imię twórcy braminizmu«: Autorem Bráchmanow był Brachman nie iaki, náuki Pytagoresa Sektarz, wielki zwodca w pośrzodku Indyi sam centrum nequitiae. ChmielAteny II 596.

3. »duchowny, prawodawca, przywódca islamski«: Lesle [...] Przybył y obligował Brachmanow Tureckich Zamek Michałowiewcki by sobie poddali Ktory osmdziesiąt Turkow upornie trzymali. DrobOpow 118. Selym Imperator tameczny roskázał pisać ná osobnych karteluszach swoich 12. Brachmanow Práwodawcow, Moyżeszá Machometa y CHRYSTUSA Imie. ChmielAteny II 590.