Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: *BREKLEST, *BREKLESZ, *BREKLESZT, *BREKLES, *BRETLES

Słowniki:
L (XVII), SWil, SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1622

Formy: lp D. breklestu // breklesu // bretlesu; B. uż. nżyw. breklesz; Ms. brekleszcie; W. brekleszu; ~ lm M. uż. nosob. brekleszty

Etymologia: <niem. Brack + Last?>

Znaczenia:

»rodzaj niskogatunkowego sukna«: Suknia białogłowska, bronatna z breklestu. InwŁakBęt 85. Suknia białogłowska (z) zielonego bretlesu. InwŻurBęt 88. Przydziesz do sukiennice, kupczycy wołają: Czego chcesz, panie bracie, postawy rzucają, To masz przedni falendysz, to masz półszkarłacie, To lundys barzo dobry, to też breklesz macie. GenNisBad 252. Nie łoże, nie łabęcie mchy, nie miękkie szaty Przodki nasze a stare zdobiły Sarmaty. Ziemia łóżko, barłóg mech, falandysz od festu; Zwyczajnie karazyi albo też breklestu Na kurty zażywano [...]. PotWoj1924 90. Niedawnoś płacił sukno po złotych dwudziestu; Spytajże dziś: mało co droższe od breklestu. PotZacKuk I 553. Pánowie Sobolni, kłániayćie się Báránom, Axámićie, Kárázyią szanuy [...] Báránie, postaremu się ty Sobolowi kłániay; Brekleszu, znay co falendysz [...]. MłodzKaz IV, 237. [...] Nie moda po koralu na chłopcach brekleszty, I tych potem nie stanie, gdy przyjdzie do reszty. PotFrasz2Kuk II 475. Nie stać na co inszego? będziesz to miał prędzej, Co łacniej ludziom przyjdzie, gdy nie masz pieniędzy; Nie nazbyt: tyle tylko, co trzeba naturze. Rychlej cnotę w brekleszcie znajdziesz niż w purpurze. PotMorKuk III 173. Sukná Rożne bonâ monetâ Breklesu Szyptuchu, Postaw złot. 30. Sukná Wąskiego Wrocł. Postaw złot. 24 Tuźinku, Postaw złot. 60. InsCel C2.