Słownik XVII wieku

Słowniki:
notują

Formy: lp M. brewiarz; D. brewiarza; N. brewiarzem; Ms. brewiarzu; ~ lm Ms. brewiarzach

Etymologia: <łac. breviarius>

Znaczenia:

1. »książka zawierająca zbiór codziennych modlitw w języku łacińskim przeznaczony dla duchownych katolickich«: Bréwiarz/ Epitome precum. Breuiarium precum Sacerdotalium. vt Vlpi. Breuiarium rationum vsurpat. Codex precum horariarum [...]. Kn 45. Paciérzé kápłáńskie/ i. Książki wktorych są pacierzé. vide Bréwiarz. Kn 658. Czesci muniment iego [księdza] w reku niz brewiarz. OpalKSat 90. Tu będzie ná mię okrzyk: Co to po tym, Księdzu, w Poselstwá się wdawáć, legácyiámi się báwić? lepiey pilnowáć Kazánia, Brewyarzá, Mszy!. MłodzKaz IV, 199. EPáktá sie zowie liczbá pewna od 1, áż do 29, ktora w Kalendarżách, Brewiiarzách, w Dyurnałách, w Officiuszách, y inszych Książeczkách nabożnych, pierwsze mieysce osiada. SolGeom III 59. Tablice [wykaz świąt] [...] káżdy obaczyć może w Brewiarzach, Mszałách, y innych Chronográficznych Księgách. BystrzInfChron VII, XXXI. BREVIAIRE [...] BREWIARZ Księga maiącá w sobie godziny Kapłańskie ktore codziennie odprawuią w Kościele. DanKolaDyk I, 230.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ brewiarz rzymski: Manssionarystowie Czterze ze trzema Skolnemi zwysz Napiszanemi y powinni Spiëwac Officium B V Mariae według opisanego Breuiarza y Mszału Rzymskiego głoszem wdziecznÿm y wyraznÿm Kazdego Roku y dnia ze Mszą S de B V Maria. KomonDziej 120. [Papież Sylwester] Ochrzciwszy Konstantyna Cesarza y pierwsze od niego szczodre fundacye wziąwszy [...] tak miarkował, że iako w Brewiarzu Rzymskim czytać można; ductu caelestis prudentiae, quâ Ecclesiam administrabat to postanowił, ut Clericis copiosis egentes conjungeret, et sacris virginibus, quae ad victum necessaria essent suppeditaret. LeszczStGłos 24.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Do Brewiarza xięże. MikSil 127. ● Twojá rzecz Brewiarz/ Biblia/ Księże. dein thun ist ein Brewir/ und Bibel/ Pfasse. das ist/ die Bibel stehet dir Pfasse besser an. DobrGram 430.

2. »streszczenie, skrót, krótki wykaz czego«: Sposob drugi [obliczania nowiu] nayłatwieyszy obacz w brewiarzu kalendarza. BystrzInfAstron N4.