Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVIII bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1686-1721

Etymologia: <fr. brigadier>

Znaczenia:

wojsk. »oficer mający stopień wojskowy pośredni między pułkownikiem a generałem, dowódca brygady«: Odprowadzała ją żona moja do Horki, ja zaś aż do Słonima, zkąd powróciwszy, jeździłem do Zdzięcioła do p. brygadiera Czernicowa. ZawiszaPam 148. Podjazd wielki koronny i litewski poszedł z pod Łęcznéj pod Zamość, miał nad koronnym komendę p. Jaroszewski, nad litewskim p. Staszkiewicz, generalną zaś jp. brygadyer Wapowski. ZawiszaPam 314. Pomiarkowawszy Karłowski, czym pachnie taka zadana, opuszczony od szlachty, uszedł do klasztoru do karmelitów w Kcyni; stamtąd wyprowadzony na parol kawalerski od Kraszewskiego, pułkownika natenczas tytularnego, potem za tę sprawę brygadiera kawalerii aktualnego, ledwo wyszedł za mury klasztorne, został żołnierstwem otoczony, do więzienia wtrącony i rozstrzelany. KitPam 137. Udał się do Poniatowskiego, teraźniejszego kasztelana krakowskiego, w faworach u Augusta Wtórego będącego. Za jego promocją został podkomorzym gostyńskim. Przy przysiędze jego w ziemi gostyńskiej chcieli patriotowie tej ziemi nie dopuszczać go do przysięgi, ale jako brygadier mając asystencją oficerów i ludzi regimentowych, i innych ludzi, przy tym też będąc sam serca mężnego, tak adwersarzów swoich zastraszył, że mu musieli w ład pójść. MatDiar 148.