Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »dźwięk, głos; odgłos czego«: Brzmienie Tinnitus LodDict 9/2. Brzęk/ dźwięk/ z brząkánia/ v. Brzmienie. Est etiam interrectio sonū exprimens rei tinnulae percussae vel proiectae. Kn 48. Brzmiący/ Sonorus [...] Vocalis, subst aut Vocalis litera, adiect [...]/ brzmięnie/ dźwięk przéz się máiąca. Resonus [...] resonans [...]. Kn 49. Brzmienie/ dźwięk. Sonus, m. 2. Sonus neruorum, vocis, [...] Sonitus tubarum, [...]. Sonitus aeris, [...] Sonor, m. [...] Sonus, us, m. [...] Strepitus dulcis testudinis, [...]. Tinnitus aeris, [...] Canor [...]. Kn 49. Głosu brzmienie / głośność. Claritas vocis, [...] Claritudo vocis, [...] Vocalitas [...]. Kn 193. Spiewánie/ głos śpiewáiących. Melos, [...] At melos, li. vel melus,li. m. priscè. [...] carmen, modulis, modus. [...] Lucret vsurpauit in plur. Et cygnea mele, i. bi cantus, [...]. Item Musaea mele organici per chordas mobilibus digitis figurant. Idem, Organicos sonores vocat. dźwięk/ brzmienie. Melo repercusso, [...] Piéśń/ Mélodyia. Kn 1042. Spiewanie Kn 1043. Kto się kolwiek człowiekiem rodzi gdziekolwiek [...] luboby nászym smysłom niezwyczayną postáć/ lubo ozdobę/ uciekánie się/ lubo brzmienie/ lub też ktorążkolwiek moc miał [...] poydzie iáko my KalCuda 304. Brzmienie. Sonus, sonitus. Skumbeimas. SzyrDict 23. Głosu brzmienie / głośność. Claritas/ claritudo vocis. Bałso stũbejmas. SzyrDict 69. brzmienie/ brzęk KusWeg 74. [...] kiedy się odstroi żaden by nagrubszy człowiek brzmienia iey słuchać niemoże StarKaz II, 129. A gdy z ust swoich wypuściła głosy, w swym brzmieniu cale umilkły niebiosy. BorzNaw 51. [...] A z Chełmu słyszéć takie Vderzęnie Iakie w Zegarze miewa Cymbał brzmienie OblJasGór 162v. Kiedy brzmi muzyká powietrze się według brzmieniá rusza to wchodzi w człowieká y duchy w nim wtenże sposob á osobliwie w sercu wzbudza, duchy záś wzruszaią ciáło wedle muzyki, y ztąd bywá, że niektorzy co tylo usłyszą że kto krzyknął oni też krzyczą, że po cichu mowi oni też głos spuszczaią. TylkRoz 214. W Powiecie Blezeńskim [...] iest [...] płynących strumykow dziwne rekreuiących swoim po kàmykach brzmieniem [...] nie mało ChmielAteny II 53. Ztąd nie daleko iest Most nád strumieniem Cedronu miłym brzmieniem kontentuiącego, wod to dzdzowych, to źrzodłowych pełnego, bieżącego przez Dolinę Jozáphat, do Morzá Czerwonego, wysychaiącego lát suchych. ChmielAteny II 560-561. Głośność, brzmienie głosu. der helle Laut einer Stimme. éclat, son éclatant, la gracilité d'une voix. T III 383. Brzmienie/ Sonitus, us. Sonus, i. g. m. Vox tinnula, lautung/ Thon/ starcker Thon/ Klang. DasHünDict Ppiijv.

2. »wibracja błony bębenkowej ucha umożliwiająca odbiór dźwięku, słyszenie«: Zmysł słyszenia, spràwne słyszenie w uchu rzeczy màteryalnych brzmieniem y dźwiękiem nadànych. BystrzInfCosm E1r. Drugie objectum [słyszenia] to iest rzecz brzmięniem y dźwiękiem nadana BystrzInfCosm E2. Ktorey błonki brzmienie, spràwnie kommocyą powietrza zamkniętego w meacie konchowym y labiryntowym, ucha, [...] BystrzInfCosm E3r.