Data ostatniej modyfikacji: 16.08.2021
BUDOWNICTWO rzecz. n
Słowniki:
SXVI, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują
Formy: lp M. budownictwo; D. budownictwa
Znaczenia:
1. »nauka budowania, sztuka budownicza, architektura«: Bo kto chce po cudzoziemsku mięszkáć, trzebá żyć po cudzoziemsku. Aze trudno zycie odmięnic, ktore iuż dawny zwyczay z twierdził. Toć domy mięszkánie do niego stosowáć potrzebá. Coia czynię w tym krotkim pismie y z vmieiętnych Architectow zebráne á do niebá y zwyczáiu Polskiego stosowane y łácne barzo Reguły Budownictwá krotko podawam. NaukaBud A3-A3v. Caius Cesarz sprowádził go z Egiptu na Okręciku osobliwego budownictwá, że według Pliniuszowych czásow podobnego niewidziáno. RolJabłJADziej 62. Tu się zaczyna przez Alfabet co znacznieysze Gospodarstwo; gdzie wiele sekretow cudzych wyczytasz. A A A ARCHITEKTURA albo budownictwo, ktore Grecy nazywaią Callitectoniam, albo Pulchrum Architecturae, á ta tak zdobi Kościoły, Pałace, y wszelkie struktury, iak urodziwą Damę stroy do twarzy y mody dobrany. ChmielAteny III 351. Budownictwo. Budowność. Bau-Kunst. architecture. budowność woienna. die Kriegs-Baukunst. architecture militaire. T III 85.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: budownictwo wojenne: Wielki w tym błąd ludzi pospolitych, ktorzy lada wałmistrza co wał kopie albo co trochę rozmiaru umie, lubo budownictwa woiennego, albo domowe[go] Indzienierem nazywaią. NarArch 79. Architectura Militaris to iest Budownictwo Woienne Albo Obwarowanie Zamkow Miast y mieysc roznych. NarArch karta tyt.. ▲ [budownictwo] domowe: Wielki w tym błąd ludzi pospolitych, ktorzy lada wałmistrza co wał kopie albo co trochę rozmiaru umie, lubo budownictwa woiennego, albo domowe[go] Indzienierem nazywaią. NarArch 79.
2. »urząd budowniczego«: Pierwsze wystawił murowáne Amphitheatrum in gratiam Augusta Cesarza [...] Taurus będąc ná funkcyi AEdilitatis, to iest Budownictwá Roku po záłożeniu Rzymu 725. ChmielAteny II 90. Scaurus za swego Budownictwa, (Honor to był y funkcya AEdilitas:) wystawił Theatrum o ó trzystu sześćdziesiąt kolumnach, Osm kroć sto tysięcy obeymuiące Ludzi. ChmielAteny1755 I 450.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM