Słownik XVII wieku

Słowniki:
notują

Formy: lp M. m bursztynowy; ż bursztynowa; n bursztynowe; D. m bursztynowego; ż bursztynowej; B. m nżyw bursztynowy; n bursztynowe; N. m bursztynowym; Ms. ż bursztynowej; lm M. nmos bursztynowe; D. bursztynowych; B. nmos bursztynowe

Znaczenia:

»wykonany z bursztynu, mający właściwości bursztynu, podobny do bursztynu«: Są też oleyki, iáłowcowy, burstynowy, koperwaserowy, siárczány, gwoździkowy, cynámonowy, skorek pomáráńczowych, ktorych po kropli vżywáć y do wonie, y do polewek y do picia. PetrSInst D3v. Bursztynowy Succinus, mart. Succineus, Plin. Electrinus. Paul. I. C. [...]. Kn 54. Zwierciadło Iánczár Adze w Bursztynowey ramie/ Y kredence z Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 70. Szkatuła Bursztynowa w Czarnym Puzdrze. ArchRadziw 1638 78, 32. Pacierze bursztynowe dla tego przyiaciela twego bylem jedno okazyją miał do przesłania, nie omieszkam ci posłać. ŁugowPodr 257. Konewka bursztynowa, w srebro złocisto oprawna, z wieczkiem. InwWilan 42. Weś [...] oleyku Bursztynowego puł ćwierci łotá. CompMed 105. D'AMBRE Succineus [...] BURSZTYNOWY. DanKolaDyk I, 90. Masz lekarstwa: z ktorych iest pierwsza prawdziwa essencya Bursztynowa. BeimJelMed 276. OSTROWIDZ [...] Tego tedy Zwierza Uryna w drogi zámienia się Kámień, mocy Bursztynowey, ná nerkowe potrzebny áffekcye. ChmielAteny1755 I I, 495.

◼ Przenośnie: ◼ Trześnie bursztynowe Po vszách, y trzęsidłá po szyiách perłowe [...] wdzięczności więcey przydawáły [pannom]. DamKuligKról 223. ◼ Iuz y Burstynowy Włos po rámionach w złoty czepek zbiera [Dafnis]/. TwarSDaf 54. ◼ A jako, gdy chcesz, w galilejskiej Kanie wino po stołach burstynowe stanie, tak Pan przemieni sprawy Jezus moje na wieloważne, Panno, słowa Twoje. MiasKZbiór 139.