W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 15.04.2025
Znaczenia:1.ekspr. »ssak rogaty, przeżuwający z gromady parzystokopytnych, głównie krowa, wół, cielę; inne zwierze domowe hodowane dla wełny, skóry lub mięsa, wykorzystywane do prac w gospodarstwie«: A jesliby nie przemogł [grzesznik] ofiárowáć bydlątká/ tedy przyniesie ofiárę zá występek swoj/ ktorym zgrzeszył parę Synogárlic. BG Pwt 5, 7.
Z wielkim Jephte triumphem wracając do domu [...] Rozumiał, że bydlątko, albo co więc z owych Drobiazgow, jako zwykłe, wybieży domowych. Aż mu jedyna corka zajdzie przede wrota. PotFraszBrück II 209.
Głupie bydlątko uwolnienia prágnie, Oddaie wełnę, skurę, mleko, iágnie [owca]. DrużZbiór 320.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
bydlątko domowe:
Nád wszytkie bydlątka domowe/ Koziełká młodego mięso z smáku/ z prędkiey konkokcyey y z zdrowego posiłku/ ma swoie zalecenia. HercBan 29.
◆
Związki frazeologiczne:
◆
kim robić jako bydlątkiem »ROBIĆ«:
2.ekspr. »zwierzę w ogóle, stworzenie, istota żywa«: Ludziom wino od początku, Woda należy bydlątku. PotFraszBrück II 412.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
[Bydlątko] leśne:
Z inszych bydlątek domowych/ iáko też y leśnych/ iako y z Báránow/ Kozłow/ Cielcow/ Krow: Kurow/ Páwiow/ Zorawiow Wielbłądow/ Niedźwiedzi Wilkow/ Liszek/ Zubrow/ z Bykow ? Koni dzikich/ mięso przez słábość ciepła przyrodzonego zdrowiu ludzkiemu nie służy. HercBan 31.
3.ekspr. »obelżywie o człowieku małowartościowym moralnie, bezmyślnym, godnym pogardy«: BESTE [...] BYDLĄTKO Cielę mowi się też o osobie głupiey bez uwagi y obyczaiow. DanKolaDyk I, 192.
# Użycia metajęzykowe:
#
Neutra nomina gignunt diminutiva in ko, videlicet quae terminantur in ę [...] loco ę assumunt ątko; e. g. [...] bydlę bydlątko. WojnaInst 60
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]