W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 07.05.2025
BYWAŁOŚĆ rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, T, L (XVI-XVII), SWil, SW notują
SStp, Kn, SJP nie notują
Formy: lp M. bywałość; D. bywałości; B. bywałość; N. bywałością; ~ lm M. bywałości
Znaczenia:
1. »częste bywanie gdzieś w przeszłości«: [Mówi autor do Mikołaja Olesznickiego] Pusczę ná stronę bywáłość w postronnych kráiách, ktorą z doskonáłośći ięzykow, Niemieckiego Węgierskiego, Láćinskiego, káżdy może obaczyć. PetrSEk a3. [...] Zdalo my sye za rzec sluszną wniesc w Grod Babinsky a vrzad Je[g]o Msczy Pana Psonky tho iest dzielnosc swoię y biwalosc [...] czudzich krayach [...]. AktaBab 12. Wydawáią nas i bywáłośći násze/ kárby i ćiosy; zá ktore iednák nas bynamniey nie wstyd. Bośmy tego ná uczćiwych nábyli miescách/ gotowiśmy dla Wiáry Károlickiey[!] i dla dostoieństwá twego/ tych znowu Kárbow i Ciosow/ ná ciáłách swoich nádstáwić záwsze. PisMów II 80.
2. »także w lm: biegłość, doświadczenie, obeznanie, obycie z czym; przeżycie«: Iákoż w nászych kráiách człowiek zacny/ nie tylo vrodzeniem/ ále rozumem/ godnośćią y bywáłośćią záwołány/ Kśiążę z Nieświeżá y z Ołyki/ Chrysztoph Mikołay Rádźiwił/ Woiewodá Trocki/ á szwagier moy łáskáwy ten mi to powiádał/ iż przy bytnośći onego Kśiążę Wirtemberskie vbił Lánią z nogámi zádniemi obiemá tárántowátemi do sámych vdow/ á tęż przyczynę sna niemniey kłádli/ że się ten źwierz z bydłem w pástwiskách pospolitował. DorHip I D. W rostropnośći nałogách zowiem/ vżywániem y bywałośc w rzeczách: bo kto w rozmaitych przypadkách bywał/ nabywa sobie nałogu rostropnośśi[!]. PetrSEt 132. Miasto cze[g]o widzacz tak wielka godnosczia y biwalosczia obdarzone[g]o dalo mu sie Ie[g]o Msci [księdzu Ziemianowi] officialem bicz Babinskiem zewszistkiemi dochody do tego nalezaczemy [...]. AktaBab 8. Ani chlebá będźiesz miał do nowego, Ani bogáctwá z hándlu twego, Ani náuk z bywałośći, Ani zwycięstw z przećiwnośći. Ieśli z pługiem nie poydźiesz w czás uznány, Ieśli nie weydźiesz w konszáft dány, Ieśli kráiow nieprzemierzysz, Ieśli mieczem nie uderzysz. BrzeżOw N2. Bywałość. Ausübung/ Praxis. pratique, exercise [...] § bywałość i nauka tam wielka była. T III 96.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM