Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1616

Formy: lp D. cła; ~ lm M. cła; D. ceł

Etymologia: <niem. Zoll>

Znaczenia:

»podatek od towarów przewożonych przez granicę«: Ci kupcy co rozne Towary Liquory y inne rzeczy dla zysku do Polski przywozą takze cła donatywy kupieckie, pogłowne zydowskie y inne podatki in fructum Reipublice [na rzecz Rzeczpospolitej] obiecone aby in duplo [w dwójnasób] płacone były [...]. PasPam 217.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ administrator cła (ceł): Panowie Administratorowie cła nowego takze Akcyzy [...] zeby byli sądzeni. PasPam 218. Owego Szlachcica zabrawszy do Sądu tego Administratora Ceł przyprowadzili. HistŚwież 224. Urodzeni administratorowie cełł [...] szlachtę rodowitą et bene possessionatos maią mieć za Pisarzow, na komorach y przykomorkach. VolLeg VI 60.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ cło nowe: Więc i to efficere mają, aby cła nowe, solne komory, a osobliwe bydgoskie zniesione były. AktaPozn I/1 222. Panowie Administratorowie cła nowego tak ze Akcyzy Reddant swoich expensow y tak że zeby byli sądzoni. PasPam 218. W nagrodę zaś kosztów podjętych około fortec wielgopolskich utrzymania, cło nowe i stare na Wiśle i Nogacie do lat siedem onemu pozwolono, a tak żeby on zaraz prezydia swoje z Poznania, z Kalisza, z Kórnika i inszych sprawdził. JemPam 262.