W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2011
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1663
Znaczenia:1. »twardy grunt pod warstwą ziemi uprawnej; ziemia, niekopana, niewzruszana«: Na calcu nieruszanym wykopałem studnię. ZimBSiel 98.
Gdy [...] kilof mularski z impetem spuszczony od niego odskakuie, álbo mało co więźnie, proba iest gruntownego calcu. BystrzInfArch A1v.
Wolf przestrzega: iz pozor calcu wielu zdradza. Wiuęc ná ieden, y drugi sztych probować go każe. BystrzInfArch A1v.
Zaczym do murowania [fundamentu] aż do calcu kopać trzeba, poki tylko ziemia wybierać się pozwoli. BystrzInfArch A1v.
Ná calcu álbo náturalnym álbo artyficyalnym wyzyi opisanym, fundament należy zakłádać. BystrzInfArch A2.
Ieżeli grunt iest bagnisty? opisaną wyżey kratę balkowaną ná dnie samym osadź. Ieżeli zaś sam calc? zákłádáć w tey skrzyni fundament. BystrzInfArch A2.
Bog rzekł do Ioba cap. 38. A gdzieś był, gdym zakładał fundamenta ziemi? [...] Na iakim calcu fundamenta iey osádzone? BystrzInfGeogr A1v.
Trafię, choć oczy zamrużę, Czy to w rędzinę, w caleć w sztukę kruchą. DrużZbiór 331.
2.przen. »grunt, sedno«: O wielkaż to náuka, mądrze zpytáć, zákroisz názbyt, źle, uboli, nie dobierzesz cálcu, źle, sławę ztracisz: ále wraz pytać, to mądrość. MłodzKaz III, 26.
Przedcię nie wszystko poiął, coś tylko po wierzchu, do calcu nie dobrał. MłodzKaz III, 290.
Smutek cie przeiął, az do serca calcu. DrużZbiór 296.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]