Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: CEBULKA, *CYBULKA

Słowniki:
T (cebulka) notują
SStp (?), SXVI (?), Kn (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1613

Formy: lp M. cebulka; D. cebulki; ~ lm M. cebulki; D. cybulek // cebulek; Ms. cebulkach

Znaczenia:

1. »małych rozmiarów podziemna, zgrubiała część rośliny«: Iest iescze trzeci Sniedek namnieyszy. Korzonká niewielkiégo/ iáko cebulká okrągłégo. SyrZiel 1233. Cebulek tulipanów i innych kwiateczków racz Wć moja panno przez pierwszą przesłać pocztę albo okazję, bo teraz ich w jesieni dobrze zbierać. SobJListy 202.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ cebulka tulipanowa (sz. zm.): Tulipanowych cybulek --- szt 3. ArchRadziw 1638 309,4. O kupcu i cebulkach tulipanowych i innego kwiecia nic nie słychać. SobJListy 309.

◼ Przenośnie: ◼ Nie stokroć, ni majeran zapachem niebrzydki Insze to ziele, insze ma swoje pożytki. Korzeń się wprzód u spodku w dwie cebulki dzieli, Łodyga się a gładka i bez sęków bieli, Ale dęta jak słoma i ma w sobie rowki, Którymi sok z korzenia idzie do makowki. MorszAUtwKuk 47. ◼ A tę, co ma słaby wzrok i zapadłe oczy, Poratuje cebulka sokiem, który toczy; Która sny ciężkie miewa, przez sen się porywa, Niechaj się liściem miasto pierzynki nakrywa. MorszAUtwKuk 48.

2. »małych rozmiarów roślina jadalna; allium cepa«: Możesz też Cebulki młodey zieloney/ [...] drobno vkráiáć. CzerComp 74.

Znaczenia niepewne:

: Cebulka. Zwiebelchen. ciboule, ognonet. cebulki. kleine Zwiebelchen. des ciboules, des apetits. T III 99.