W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2019
CECHOWAĆ czas. ndk
Warianty fonetyczne: CECHOWAĆ, *CZECHOWAĆ
Słowniki:
SXVI, Kn, T notują
SStp (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują
Formy: bezok. cechować; ~ cz. ter. lp 1. os. cechuję // czechuję; lm 3. os. cechują
Etymologia: <niem. zeichnen>
Znaczenia:
»oznaczać, opatrywać znakiem, pieczęcią; piętnować«: Cechuię/ piątnuię/ Signo [...] Quadrupedia charactere signari debent. Signum pecori imprimo, [...] Inurere notas & nomina vitulis [...] vicinum Pryskuię. Kn 59-60. Piątnuię/ vide. Cechuię/ Pryskuię. Kn 682. Astrologowie do tego aspecti sposobne upatruią y w minucyach cechuią. GrodzMisc 27b. Czechuię Signo. SłowPolŁac 6. Stádá wszelkiego bydłá cechowáć, álbo piątnowáć. HaurEk 112. Cechuię ich zeichne. WojnaLust 166. Nabrano tam w niewolę wiele tysięcy Chłopstwa, ale Ich nie wycinano, niechcąc sobie wsiów pustoszyć Panowie tylko Ich kazano znakować urzynano Każdemu Lewe ucho, poznakowano ich tak na 70 tysięcy. [Marg.] Chłopów cechuią. OtwFDzieje 83. Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. T III 100. Cechowáć/ Imprimere, signare. DasHünDict .
# Użycia metajęzykowe: # Winden Windowáć Zeichnen Cechowáć Zielen Cylowáć. WojnaInst 176
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
CECHOWANY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m cechowany; ż czechowana // cechowana; n cechowane; D. ż cechowanej; B. m cechowany; N. m cechowanym; n cechowanym; lm M. mos cechowani; nmos cechowane; D. cechowanych; C. cechowanym; B. nmos cechowane
Znaczenia:
»oznaczony, opatrzony znakiem, pieczęcią; piętnowany«: Cechowány/ piątnowány/ Literata vrna [...] vide. Znákowány. Kn 59. Przestrzegał formanow aby Soli niekupowali u Gornikow. y niecechouaney zgor. TrepNekLib ?. Ten też, co przedaje, nie ten, co kupuje, korcem cechowanym mierzyć ma. AktaKrak II/1 126. Naczynia do Nabiałow, fáski, pułfáski, tworzydłá, áby były zá pomierzeniem cechowánę [!]. HaurEk 33. Tęn przypada defekt [dychawica] koniom z niezdrovvych płuc y okrostáwiáłych: kupic tedy Faenum Graecum, te [!] iest Boża Travvká, álbo Koziorozcu, do tego krzon y ołow od sukná cechowány drobno pokráiác, y z obrokiem z mięszawszy ráno, y ná noc zadawáć koniowi w siánách y obrokách. HaurEk 48-49. Coż smolnicy kontraktem swoim obligantur, aby, tak smołę paląc, jako i grunty rozkopując gruntom folwarkowym, lasom, barciom i drzewiom cechowanym nie szkodzili. InwPuck 126. Kazda miara ma bycz czechowana pieczęcią konwencką albo cechą. KsKasUl I, 304. Cechowána Owcá;/ strzeż się Cechowánych. ErnHand 387. Aby [...] sery takze tworzone były tworzydłem cechowanym ze dwora. SprawyCzerUl II, 411. Kazdey gospodyni cechowane tworzydła pooddawac. SprawyCzerUl II, 411. Wewnątrz [kości ciemienia] pokazuią się niektore dołki, ktore od żył krwawych iákoby znaczone albo cechowane są. KirchFac 98. Do tego edyktem swoim to spráwi [Antypapa], że wszyscy wierzący w Antychrysta cechowáni będą, y nieiákie znáki y charaktery oznaczaiące imię Antychrysta, będą nosili. BystrzInfCosm H2v. Ani figurowa áni cechowana miedź, srebro, złoto, według mnieyszey lub większey wagi y iey nazwiska, mnieysza lub większą u ludzi miała stymę. BystrzInfRóżn Z4.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

*CECHOWANY
w funkcji rzeczownika
Formy:
Znaczenia:
»o człowieku lub zwierzęciu: oznaczony, opatrzony znakiem, pieczęcią; piętnowany«
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Céchowánych się strzéż. KnAd 55. Cechowána Owcá;/ strzeż się Cechowánych. ErnHand 387. Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. cechowanych się strzeż. hüte dich vor die gezeichneten. gardez vous de ceux que la nature a marquez; peste du chien aux oreilles morduës. T III 100.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: KS