Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »odprawiać nabożeństwo«: Názáiutrz uprosił O. Nektare[go] świętobliwego Presbyterá/ áby zań Swięta Liturgią przy Ciáłách błogosłáwionych celebrował. KalCuda 240. Przy Ołtarzu (iáko się wyżey rzekło)/ Kápłani postronni nie celebruią/ tylko Arcybiskup Gnieźnieński/ Biskup Krákowski/ y z Kánonikámi swemi. PruszczKlejn 11. Roku przysłego 1700 Mszą Swiętą pierwszą Celebrowano, przy bytnosci piąci Kapłanow Seminarystow Krakowskich. KomonDziej 225v-226. Summę [...] celebrował [..] Biskup Poznański. GazPol 1735 76 2 nlb. Obrus gruby farski, bo przed tym ołtarzem nie celebrują. InwChełm 8. Z konsensem Stolicy Apostolskiey tymże Národom Słowieńskim ięzykiem celebrowáć pozwolili [Cyryl i Metody]. ChmielAteny II 424. Celebruię, obchodzę. [...] 2) das hohe Amt verrichten; das hohe Messe halten. [...] 2) oficier, faire la service divin avec cérémonie. § [...] 2) celebrował sumę, mszą sam X. Biskup. T III 102.

◼ Przenośnie: ◼ Gdy z áppáratem do Mszy przywędrował [Jozafat], Bárláám ofiárę Mszy straszney celebrował. DamKuligKról 289.

2. »uroczyście obchodzić jakieś wydarzenie, święcić«: Co zá cudo Archányoł Micháel/ ktore y teraz Cerkiew ś. corocznie celebruie/ spráwił/ czytay. KalCuda 74. Po Národzeniu Páńskim Roku czterdzieści osmego/ zeszłey z świátá (ktory kto ták utitułował/ snadź ná prawdziwey świátłość poglądał rzeczy/ y odmienie nie podległey) álbo rácey z ciemności do świátá wiecznego/ celebrowálismy Fest Przeczystey Bogárodzice. KalCuda 175. Coż to wżdy robisz Pánie moy/ niewiem iáie to obchodzenie cáły dzień celebruiąc/ y niepotrzebną sobie knuiąc processyą. KalCuda 239. Niech cały swiat cały triumphuie, Fest celebruie. MikSil 5 [6 nlb]. Tę wiktoryą w Derbencie przez trzy dni przy rezonancyi roznych Muzyk y kotłow celebrowano. GazPol 1735 55 8 nlb. INNOCENCYUSZ III Koncilium Lateraneńskie celebrował wielu Monarchow przyozdobione Prezencyą. ChmielAteny II 154. Cztery Margasze Krol ten [Jagiełło] celebrował. Pierwszy z S. IADWIGĄ Krola Ludwika Corką. Drugi z ANNĄ Hrábi Ciliyskiego Corką. ChmielAteny II 349. Celebruię, obchodzę. 1) begehen, celebriren. [...] 1) célébrer, solenniser faire la cérémonie de qu. ch. [...]. § 1) celebrować uroczystość, aniwersarz. [...]. T III 102.

3. »cieszyć się czym, wyrażać radość«:

Rekcja: co

Kozuch WMci Soboli złotogłowowy przyznam się darowałem Krolowey. Nie mogł moi lepiey wynisc. Przed wszystkiemi celebrowała ten moi wygodny podarunek. OpalKListy 351.

*CELEBROWANY
im. przym. bier.

Formy: odmiana złożona lp M. ż celebrowana; Ms. ż celebrowanej; lm Ms. celebrowanych

Znaczenia:

»o nabożeństwie: odprawiany«: Chwáła Boża záwsze byłá celebrowána w Káplicy/ ktora iedná cáła byłá (y dziś stoi) pozostáła. KalCuda 56. Nayiaśn: Krolowa [...] na Nieszporach przez [...] X. Iozefa Szembeka [...] celebrowanych [...] przytomna była. GazPol 1735 31 2 nlb. Nayaśn: Krolestwo Ichmć w Kollegiacie [...] ná Summie przez [...] Biskupa Krakowskiego celebrowaney przytomnemi byli. GazPol 1736 78 1 nlb.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]