Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1670

Formy: bezok. chłysnąć; ~ cz. prze. lm mos 1. os. chłysnęliśmy; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. chłyśnie; lm 3. os. chłysną; ~ im. uprz. chłysnąwszy

Znaczenia:

ekspr. »wypić, łyknąć, żłopnąć; wypić napój alkoholowy, szczególnie w nadmiarze«:

Rekcja: czego, po czym

Ale ci [Turcy] kiedy iusz iusz trzeba było skoczyc Spuszczą zpierwszey ochoty, y poczną się boczyc Hałła, hałła, więcey nie chłysnąszy po czarce Masłoku: on swoy Impet, obrocieli w harce. PotWoj 170. Ták widzieć, y ná morzu, káżdego rozbita, Ze czego dopáść może, y deski się chwyta. Choć nim brzegu dopádnie, słoney wody chłyśnie. PotPocz 9. TRINGUER (Mot bas & populaire). (Faire de'bauche de vin, en faire carrousse) Potitate [...] Pergraecari [...] Tingomenas facere, Petr. PODPIIAC sobie chłystać słowo podłe y proste łykać [...] *Chłysneliśmy łykneliśmo [!] dobrze wina Szampańskiego. DanKolaDyk II, 556.

◼ Przenośnie: ◼ Dziecię i piiány nayprędzey kłamstwá chłyśnie. MłodzKaz I, 147. ◼ Spiewam Wielkiego Salomoná Mowy, On Zydowskiemi, ia Polskiemi Słowy. Trudney podobno podeymę się rzeczy, Mieć rowno Muzę, y prawdę ná pieczy; Ni iey przykopcić Póétyckiem dymem, Aby się o to nie porożnić z Rzymem. Bo iák podobna chłysnąwszy z Potoka, Nie przeładowáć Słowámi Proroka? Nie przydawszy zaś; to mie zá to ieszcze Osądzą pewnie uszczypliwi wieszcze. LubSEkl 1. ◼ Tedy ładowne burty wody chłysną tak: że się na sam aże wierzch zakradnie Zkąd Krol z naciskiem obaczy się na dnie. MayChrośSup 11.