W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2019
KARTA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: KARTA, CHARTA
Słowniki:
SStp (? ) notują
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują
Formy: lp M. charta // karta; D. karty; B. kartę; N. kartą; Ms. karcie; ~ lm D. kart; B. karty
Etymologia: <wł. carta>
Znaczenia:
1. »kawałek papieru zapisany albo czysty«: Kiedy pili na zdrowie carskie Tom ia owe Tytuły musiał wymieniać z karty bo tego zpuł arkusza a trudne bardzo y Niezwyczayne. PasPam 164v. Poniewaz namieniłęm ieden punkt Wolę iuz Cały wyterminowac. List Luboc mi zal karty Papiru na tak zacny Paneiryk. PasPam 193v. Gdy by mi ich przyszło opisować Dzieła Nie Natey by się karcie Sława ich zmiesciła. PasPam 274v.
2. »prostokątny kawałek kartonu, z umownymi kolorowymi znakami i figurami służący do gry, tu tylko w liczbie mnogiej; gra przy użyciu tych kart«: Była to Pani zacna [...] na kozde Swięto kazała prosic kompaniey mnie inwitowała mowiła ze bym inwitował iako do swego przystastwa na karty, na taniec. PasPam 82-82v. Zacząłem tedy takiem Sensem nie bardzo maiąc czasu do przygotowania należytego [...] Będąc provocatus [wzywany] co raz to w karty to w Szachy to w Arcaby. PasPam 84v. U tego stołu iadano Piiano karty grywano. PasPam 87v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: karty kosterów: Kárty kosterow/ Chartae vel chartulae lusoriae [...]. Kn 268.
Związki frazeologiczne: pilnować kart »grywać w karty«: Siedział iako lelek [...] na inszych zapatruiąc się awięcey pilnuiąc kart. PasPam 283v.
3. »pismo, list, dokument«: Przybiezeli owi [mieszczanie] w prozbę w targ Staneło na Złotych 600. ale ich nie mieli. Daią mi kartę ze do Warszawy od wiozą. PasPam 170v. Az biezy z kartą ten co zawsze zwykł bywać ablegatem y Sąm otym Panu powiedział. PasPam 176v.
Związki frazeologiczne: karty nosić »przenosić pisemne wiadomości, być posłańcem, gońcem«: Dopowiedzieli otym Panu Domownicy Ci osobliwie co karty nosili y byli Conscii [świadomi] owych konwersacyi. PasPam 176v.
4. »ulotka«: Był ieden frant y mowię mu miły Bracie będziesz mi[ał] tynfa utrzy ze zadek tą kartą, chłop z wielką ochotą spuscił spodnie Golusienką ponewkę wytarł owemi awizami y cisnął do Motławy. PasPam 262-262v.
Znaczenia niepewne:
1 a. 3: Chártá/ vide Kártá. Kn 63.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: karty nosić:
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas