Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: *CHODZYWAĆ, CHODZIWAĆ

Słowniki:
SXVI, L (XVI-XVII), SW notują
SStp, Kn, T, SWil, SJP nie notują

Formy: bezok. chodziwać; ~ cz. prze. lp m 3. os. chodzywał; lm mos 1. os. chodziwaliśmy; 3. os. chodziwali // chodzywali

Znaczenia:

1. »poruszać się za pomocą kończyn, przenosić się z miejsca na miejsce«:

Rekcja: po czym; w czym

Trzeci [syn Piotra Matyjewicza] Andrzej, niedawno umarł. Chodzywał po świecie drabem. MatDiar I, 544.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ w czym chodzywać »być częścią czego, należeć do czego, być podporządkowanym czemu«: Dobrze znali [Tatarzy] Dziada mego. Pana Or[dy]cza, bo w Pułku iego chodzywali. DrobTuszInf 5.

2. »udawać się dokąd lub do kogo w określonym celu; uczęszczać dokąd«:

Rekcja: dla czego; do czego (na co, po co); do kogo (pod co); na co (do czego)

Ujźrzy [Angelika] w pierwszem weściu Medorową ręką Wiersze [...] O swych wielkich rozkoszach, których więc zażywał, Kiedy tam z Angeliką dla chłodu chodzywał. ArKochOrlCz III 222. Gdy mu [Jakubowi Wujerowi] appetit dobry do iedzenia przypadł, do Pospolitey kuchni na obiad y na wieczerzą chodzywał. GollPam 16. GARGOTTE [...] KARCZMISKO puste niewygodne, chata zgniłka spruchniałka gościniec ladaiáki podrożnemu ná popas álbo nocleg przypadaiący giełda garkuchnia. Aller prendre ses repas à la gargotte. Popinari [...]. Chodziwać ná obiady do giełdy do garkuchni. DanKolaDyk II, 79. HANTER [...] UCZĘSZCZAC bywać chodziwać. DanKolaDyk II, 113. S'ENTRE HANTER, V. act. Se mutuò frequentare. UCZĘSZCZAĆ chodziwać do siebie bywać u siebie wzaiemnie. DanKolaDyk I, 520. Jeżeli chodzywał kiedy do Rasnej po jałmużnę [ojciec Szymczychy Gińczukowej] [...]? MatDiar I, 550. Przesiecki, deputat połocki, na komplementa w nocy chodzywał. MatDiar I, 608.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ chodzywać do kogo pod co »wyprawiać się dokąd przeciwko komu«: W tej to fortecy [Szecinie] najwięcej bywało zbóców, których zowie jmć ks. kamieniecki martawcami czy-li martelauzami, co chodzywali do nich az pod Muran, kiedy tam mieszkali. SobJListy 586.

3. »nosić, mieć co na sobie jako ubiór, jego część lub uzupełnienie do niego«:

Rekcja: w czym

Słodka nam pamięć Zygmunta Pierwszego, [...] błohośmy się za niego miewali, a przecie w tak bogatych szatach nie chodziwali. [pocz. XVII w.] MalListy 240. MITRON [...] PIEKARCZYK [...] Przed tym chodziwali w czapkach nákształt Iufuł piekarczykowie. DanKolaDyk II, 269.