W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2025
Warianty fonetyczne:
ROBAK,
*CHROBAK
Słowniki:
SStp (
robak, chrobak),
SXVI (
robak),
Kn (
robak),
T (
robak),
L (
robak, chrobak; XVI-XVIII),
SWil (
robak, chrobak),
SW (
robak),
SJP (
robak) notują
Znaczenia: »stworzenie budzące odrazę, pełzające lub chodzące; pasożyt«: Tym/ ktorym sie chrobacy przy
przy [przy:prep:loc]
mozgu zálęgáią/ w vśćiech ná ięzyku go trzymáiąc/ ták długo/ áżby z nieg[g]o párá przez instrumentá/ y naczynia smysłow/ tám do tego miesycá doszłá/ á czerw ten zámorzyłá/ y przez noc/ álbo vstá/ iáko ropę iáką z támtąd wywiodłá. SyrZiel 176.
BAYDAICZYCY to sobie zá pobożność máią/ Gdy w stárośći rodźice swoie zábiiáią/ Y żeby ich chrobacy nie ziedli/ żáłuią; Więc im grob/ miásto ziemie/ w brzuchách swych spráwuią. PaszkMrDzieje 6.
Dąb sprochniáły upada toczą go robacy/ Mimo suche ná kwitłe drzewo pádną ptacy. ChełHGwar C.
Co mi potym robaki pchły brać z Sobą na nocleg do łoszka. PasPam 55v.
Robak. Wurm, Made. un ver. § robacy to drzewo toczą; robacy w żywoćie albo glisty; robacy w mięśie albo pandry; robacy w języku psa szalonego; robacy w szaciech albo mole. T III 1849.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
robak w mące:
robak w mące. Mehl-Wurm. mite, petit insecte qui mange la ferine. T III 1849.
▲
afrycki robak »krokodyl«:
Mniema, że król z Algieru w tropy za niem bieży W najtwardszej afryckiego robaka odzieży. ArKochOrlCz III 185.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
[...] w tem opalaiącem Piekielnem ogniu wspomniał, tákże o gryżącem Złe sumnienie robaku, kędy noc beż słońcá Zámierzchłá, y o mękách nie máiących końca Nigdy swego, na ktore męki zárabiáią Ci, ktorzy żyiąc, w służbie występkow zostáią. DamKuligKról 150.
●
mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
●
I kwáśne iábłko robak gryzié. KnAd 283.
●
i robak piśnie gdy go przydepcesz. auch ein Wurm krümmet sich, wenn man auf ihn tritt. un ver se recoquille bien quand on le presse. T III 1849.
◼
Przenośnie:
◼
Aż mie też ná krzyżu gwoźdźiámi przybito/ iednák nie rospaczam choćiay mię zábito. ty tedy robaku nie trwoż sie iesli wskok nie otrzymasz/ czego od Oyca mego szukasz. ZwierPrzykład 177.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]