Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp (cug, cog, cok), SWil (cug), SW (cug), SJP (cug) notują
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?) nie notują

Formy: lp B. uż. nżyw. cug; Ms. cugu; ~ lm M. uż. nosob. cugi; D. cugów

Etymologia: <niem. Zug>

Znaczenia:

»zaprzęg wielokonny składający się z koni jednej maści«: Nienowina to krolom tego Swiata W pomyslnym szczęsciu przepędziwszy Lata Stracic koronę orac wołęm w pługu Albo karetę ciągnąc z Szkapą w cugu. PasPam 110. Wielu mu [sc. królowi] nadano podarunkow karet, Cugow, Obiciow, Sreber y roznych Splendorow. PasPam 233v. IVż przed dwiemá Niedźielámi iáko wyszły z Dreżná do Polski Cugi y Bágáźie Naiáśnieyszego Krolá I. M. [...]. AwDrez 1. WYiáchawszy N. Krol I. M. Pan N. M. z Bierzow, 11. Martij rozsadzonymi cugámi, 17 ejusdem w Wárszáwie szczęśliwie stánał [...]. GazWarsz 1701 21V 1 nlb. Kupiłem tedy zaraz u brata mego pułkownika cug piękny karych koni, barwy piękne posporządzałem i tak, dobrze oporządziwszy się, pojechałem na Wielkanoc do Pobikrów. MatDiar 362.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ poczwórny cug »zaprzęg składający się z czterech koni«: Spalił górny promień ziemię i powarzył rolne siemię, gdzie je jedno oracz pługiem za poczwórnym zawarł cugiem. MiasKZbiór 325. Poczworny cug koni/ poczworne konié. Quadrigae […]. Kn 729. Dáy wozkiem po powietrzu voźicsię oyczystym, Dáy cugle oycze, pozwol mi lecem ognistym, Tchnące ogniem poczworne moderowáć cugi. SenBardzTrag 72. Poczworny cug koni; poczworne konie. ein Zug von vier Pferden. un atelage; quatre chevaux atelez. T III 1428.