Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»czarowanie, uprawianie czarów, czarodziejstwo«: Bo nas nie wzywáią do zgody y pokoiu ná niecżystość/ ná namiętnośći żądze/ ná porubstwo/ ná mężoboystwo/ ná wydźierstwo/ ná pijanstwo/ ná cżárownictwo y ná tym podobne złośći: ktorych cżynićielow/ iák synow nocy y ćiemnośći/ cżeka nagłe zginienie. SmotApol 195. W sprawie między uczciwą Reginą Budzinką z iedney strony aktorką a uczciwym Stanisławem Dutkiem pozwanym z drugiey strony, o zadanie słow nieuczciwych, iako to: czarownictwa, zaliła się pomieniona aktorka, iż, naszedszy ią na dom, nawolał na nię: ty taka a taka czarownica, co się powrosłęm opasuiesz, a tośmi, po miedzy chodząc, gałąską kropiła, wierzbią trzesła, besu krzaki 3 powrosłami opasała [...] KsKrowUl 641. Trzecia Magia iest Daemoniaca, prawdziwe Czarnoksięstwo, albo Czarownictwo dziwne czyniące skutki, z umową z czartem wyraźną, álbo domyślną. ChmielAteny III 224. IUź to rzecz nieomylna, z Autoròw o czarownictwie piszących, signanter z Tylkowskiego w ksiąsżce Tribunal sacrum intytułowaney; że czarownice wyrzekaią się Wiary, Chrystusa Pana, Nayś: Matki, Anioła Stroża, Swiętych Pańskich, czarta sobie odtąd za stroża obieraiąc. Spowiedź czynią dla oka tylko swiętokradzką, Nayświętszy Sakrament pluią, depczą. ChmielAteny III 242. JAko to iest usilne staranie Czarta áby zwodził ludzi, tak ta proba ustawszy znowu była przez poduszczenie Czartowskie wznowiona, y tak w wielu mieyscach maiąc dowodow Czarownictwa kiedy wrzucona osoba tonąć niemogła tę dawali racyą biegli, lecz nie rostropni Sędziowie, mowiąc że takie Niewiasty uczyniły umowę z czartem, áby nigdy utonąć niemogły, dlá tego Czart dotrzymuiąc im słowa, wyrzucał ie y unosił ná wodzie z czego powstało przysłowie strzeż się ognia á ia cie będę bronił od wody IV. ZałJAObjaś 60. Te zakazy, ktore Parlament uczynił áby nie czyniono proby Czarownictwa przez pławienie, sprawiły że pospolstwo, rozumiało iż Parlament nie wierzy aby były ná świecie Czarownice, lub Czarownicy, w czym był błąd pospolstwa, to przeciwnym sposobem Parlament każe aby tacy ludzie lub Niewiasty podeyźrzane do więźienia były wzięte, y áby dochodzono naturalnemi y nieomylnemi śrzodkami, zarzuconego im Czarownictwa, lecz ich nie probuiąc przez pławienie, to takowa proba iest niepewna y omylna, á kiedy pewnemi dowodami przekonana karana bydź powinna. ZałJAObjaś 61.