W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2024
CZARTOSTWO rzecz. n
Słowniki:
L (pod: czart) notują
SStp, SXVI, Kn, T, SWil, SW, SJP nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1695
Formy: lp M. czartostwo; D. czartostwa; B. czartostwo; ~ lm M. czartostwa
Znaczenia:
»czart, diabeł«: A gdy do Aretium miástá przyszedł/ widźiał wesołe nád tym miastem czártostwo/ a mieszczany ná śiebie samych zaiuszone/ i na spolne zaboystwá: Ale Swięty chcąc miasto od tego złego uwolnić/ brátá swego posłał do bramy mieyskiey/ aby czártom mocą posłuszeństwá roskazał/ żeby ztąd záraz odstąpili. KwiatDzieje 51. Widźiał go ieden potępionego/ i iáko go Lucyper swym trunkiem piekielnym poił/ i iák mu niechcącemu/ w gębę lano: á do innego Czártostwá Lucyper mowił/ áby gośćiowi Lántsgraffowi/ iáko swemu przyiaćielowi pokazáli wszytkie iego pokoie/ i do nich go prowádźili. KwiatDzieje 61. Jako się nie gorszyć, kiedy kapłan, wziąwszy na siebie przez poświęcenie Boga całe znowu czartostwa piekło, przez grzychy i niecnoty swoje na niego bierze i mieć go pod nimi usiłuje! MałpaCzłow 231. Nawet gdy uczniowie iego ludźiom dobrze czynili, choroby leczyli, czartostwa wyganiali iakoź to czynili? GelarKaz 876. Chustka S. Pawła niemocnym przynosiła zdrowie, cżartostwo odpędzała [...] ChmielAteny III 91. Lecz miłosierdzie do nog Pańskich padło, Ręczy, przyrzeka, że swoy błąd obaczą Ci buntownicy, lubo ich osiadło Czartostwo; przecię náwrocić się ráczą Do Ciebie Stworcy, ty im Láski doday, Ginącym ręki iako Ociec poday. DudzZbiór 399. S. Modestynie Biskupie, ktoryś rozmaitym okrućieństwem dręczony, żwięzow dwa kroć od Anioła oswobodzony, czartostwoś z opętánych wygnał, umarłegoś wskrześił, bałwáneś obálił, z ktorego smok wyskoczywszy wielu pozabiiał, od rozpaloney zbroie i od wrzącego nic nieobráżony kotłá, szczęśliwieś dokonał. NádasiRok 256.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz czart, diabeł.
Autorka: KK