W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2024
CZWÓRNASÓB licz.
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują
Formy: czwórnasób
Znaczenia:
»cztery razy tyle, czterokrotnie«: Czwornasob/ Quadruplum […] de poena furis […]. Kn 107. Czwornásob/ vierfach ErnFor Aij. Czwornasob, subs. vierfache Sache; vier mahl so viel. le quadruple; quatre fois autant. T III 196.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: w czwórnasób, we czwórnasób »cztery razy tyle, czterokrotnie«: Ano drogość ztąd rośćie/ bráćie miły/ żeś skłády zepsował: Legierowie iáko chcą w sklepie śiedząc/ nád przywileie miástóm ná skłády nádáné/ przedáią we czwornasób káżdą rzecz drożéy. CikSSpraw 66. Naprzód pod Wiślicą, upewniwszy przez posły swe bracią, pod Sędomierz zgromadzoną, o swej ku nim braterskiej miłości i że tegoż chcą, co i oni, uknowawszy artykuły jakieś z przymnożeniem, jako oni udali, naszych wolności, zaraz stamtądże, skoro się bracia rozjeżdżać poczęli, na pewną część ich, prawem nie przekonanych, przeciwko fundamentom wszytkiego prawa pod Janowcem z wojskiem we czwórnasób więtszym nastąpili, panu wnętę do tyraństwa dali, brawowali, traktatami bawili, aż naostatek, nie dotrzymawszy im wszytkiego, ledwie żywo (czego potym żałowali) ludzie wielkie, zacne z obozu swego puścili. PismoSzlachCz III 361-362. W czwórnasób teraz zda się być śliczniejszy Syn Panny świętej, Pan mój namilejszy. GrochWirydarz 63. Iad bywa z Sárkokoły odięty/ Oleykiem z Włoskich orzechow/ w nim ią rośćieráiąc. Gdźieby też w Oleyku Migdałow słodkich to było/ tedy ie we troy álbo we czwor nasob/ względem Oleyku wźiąć/ a zwłasczá gdy chcemy Piguły z niey mieć. SyrZiel 225. Dasz ty tysiąc, da on dwa, dasz ty tyle troje, Da on w czwórnasób więcej, byle przewiódł swoje. TwarKBiczBar I 421. A stánąwszy Zácheusz/ rzekł do PAná: Oto połowicę májętnośći mojich dawam ubogim/ Panie: á jesliżem kogo w cżym podszedł/ oddawam w cżwor nasob. BG Łk 19, 8. Czworkuie/ i. w czwornasob przydáie/ Quadruplico […]. Kn 107. Wéczwornasób/ wéczwornasobnié. Quadruplicatò emere aliquid: quadruplò maior. Kn 1232. Filius mortis est, qui fecit hoc, et ovem reddet in quadruplum, záwołał żárliwie/ rozgniewány Dawid/ vsłyszawszy o zámordowániu owieczki; á nie wiedząc od kogo/ ná gárdle karáć tákiego zboyce/ y sowićie we czwor nasob/ owcę nágrodzić kazał. LorKaz 152. Tegoć to bogatego Zácheuszá Et ipse dives, w tych tu Nowośiedlinách dźiś osadzam, áżeby Wam Miłości Dobrodźieie w czwornasob wásze dobrodźieystwá płáćił y záwdźięczał Reddo quadruplum: á osobliwie tobie J. W. Fundatorże y Pánie nász Miłośćiwy, iákoż nic nie wątpię, że nie tylko w czwornasob ále stokrotnie wszelkie łáski y dobrodzieystwá twoie ná wieki nágradzáć będźie. WolsJInstal C. Wszystko iák było, iuż iest we czwornásob tyle, Po upádku dostátek, po łzách krotofile. ŁosDźwięk 38. We młynach álbo karczmach przeszkodę czyniący, będzie karany y w czwornasob szkodę nadgrodzi. BystrzInfStat N3v. Weczwornasob. Weczwornasobnie. adv. conf. Nasob. vier mahl so viel. quatre fois autant; au quadruple. T III 2503. Co się tycze wewnętrznego handlu, każdemu wiadomo, że więcey iest nieufności niż ufności w Polskich obywatelach, y trudno iest teraz dostać pieniędzy, nawet na bardzo pewne zastawy, á ieżeli się dostanie, to we troy, albo we czwornasob większemi prowizyami, niżeli ie w całey Europie wypłacaią. WybicMyśli 9. Odszedł Owczarek ledwie żyw zmęczony, zaklinaiąc się, że będzie szukał Pana Don Quiszotta, dopoki go nie napadnie, i mowiąc do Gospodarza, że mu to we czwornasob będzie oddane, acz z temi wszystkiemi pogróżkami szedł płacząc, i ze skóry prawie odarty, a Pan iego zdrow śmiał się ze wszystkiey siły i chęci. CervPodosDonQuischott 41. ▲ w dziesięć czwórnasób »czterdzieści razy tyle«: Ná ten dźień stáło się wielkie krwie rozlánie/ álbowiem ácz ludu Fráncuskiego/ też nie máły Poczet zginął/ wszákże iednák Pogánow w dźieśięć czwornásob poległo/ ktorych przez trzydźieśći tyśięcy przy zwłoczeniu policzono/ á w tym się wieczor przybliźył. HistOt F8.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz czworonasób.
Autorka: RB