W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2025
CZWARTACZKA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVI), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują
Formy: lp M. czwartaczka; D. czwartaczki; C. czwartacce // czwartaczce; B. czwartaczkę; Ms. czwartacce; ~ lm C. czwartaczkom; B. czwartaczki
Znaczenia:
»postać malarii, w której napady gorączki następują co czwarty dzień«: Czwartaczkę odpądza/ dáiąc go pić czwierć łotá z winem/ tey godźiny/ ktorey ma przyść. SyrZiel 46. Czwártacce/ iest lekárstwem/ przeczyśćiwszy pierwey ćiáło/ pięć Skrupułow/ álbo kwintę/ y dwie częśći drugiey wźiąwszy tego Soku z winem go wárzyć/ w gliniánym naczyniu/ y pić. SyrZiel 193. W trzećiacce/ y W czwartácce iest osobliwym lekárstwem. SyrZiel 279. Czwártaczkom/ z Ielenimi Ięzyczkámi á z Dźiewánną/ zupełne źiele wárzone/ á trunkiem vżywáne/ iest vżyteczne. SyrZiel 828. Czwártaczká/ kwártaná/ Quartana febris, et Quartana absol. […] Febris quadrini circuitis […] Febris quartis diebus recurrens […]. Czwártaczkę ćierpiący/ Quartanarius […] quartana laboro. Kn 107. Febris quartana […] Czwartaczká GuldOn 57. QUARTE ou fievre quarte […] KWARTANA Czwartaczka febra […]. DanKolaDyk II, 401. Do drugiego opisania nalezy frebra codzienna, trzeciaczka y czwartaczka, albo Kwartanna. BeimJelMed 3. Czwartaczka, kwartana. das viertägige Fieber. la fiévre quarte. § czwartaczkę ćierpię; choruię na kwartanę. T III 194. Gdy szalony dostanie zimnicy czwartaczki, lub gdy spuchnie, szaleństwo mu się przesili, i wyzdrowieie. PerzLekarz 201. Czwartaczce bywa lekarstwem, tym sposobem: Skorkę z niey drobno pokraiawszy wiercić, y przez dni trzy w occie Winnym moczyć, potym miodu trzecią część przydawszy umięszać, y używać. BiretWiad 19. Febry Czwartaczki leczy, sok z Dziewanny Samice, z korzenia młodego, pokiby w rozgę nie wyrosł, puł łota, z trochą Małmazyi, piiąc tey godziny, ktoreyby przyiść miała, razy cztery powtarzaiąc. BiretWiad 97.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB