W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 22.04.2020
CZWORO licz.
Słowniki:
SStp, SXVIpod: czwor, Kn, T, L (; pod: czwor; XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
Formy: M. czworo; D. czworga; B. czworo; N. czworgiem; Ms. czworgu
Znaczenia:
»liczba 4«: Powietrze tám pospolićie iest wilgotne y miąższe/ iednák zdrowe y płodne: gdyż owce y kozy rodzą záraz po troygu/ y po czworgu iágniąt: y krowy też częstokroć po dwoygu ćieląt/ y ták wiele mleká dáią/ iżby temu nie wierzył/ ktoby sam nieobaczył. BotŁęczRel I 78. W księgach czworgu, które Bóg dał na świat, raj dla dobrych, i to co w nim, jest opowiedziany, to też wiesz, że skarby panów możnych i zbiory ich pod ichże pieczęcią chowane bywają, a ten, który żywność dla wielu obmyśliwa, od zbytniego skępstwa daleki bywa. SaadiOtwSGul 220. Pan ieden daie barwę na 50 Czeladzi Krawcowi iednemu/ ktory ma Krawczykow 6/ci robiąc/ zrobili mu przez dwa dni 4 barwy/ to iest/ na czworo czeladzi. GorAryt 119. Skoro iuz nie było nad Czworo Staian Woysko od Woyska skoczą oni do nas. PasPam 105. To mi prawy przyiaciel takiego Szanuię Tym Czworgiem [zalet] niech mi słuzy, ostatkiem daruię. PasPam 250. Naładowałęm Pszenicą Czworo Statkow. PasPam 282v. Młodszemu Ferencowi dostała się z tego działu krowa jedna i jałowica jedna, byków czworo przezimcząt [chowanych przez zimę] i klacz barnasta. KsKlim 138. W niewymownie cudney Kościoł ten [świątynia Junony] stał rowninie; widoki swe śliczne Posyłáiąc ná strony świátá okoliczne/ Sámá zwierzchu Máchiná przeźroczystą miáłá Nákształt Rzymskiey kopułę/ ktorą przyimowáłá Swiátłá wszytkie słoneczne. Z Alábástru czoło/ Y szczyty wywiedzione. A tysiąc około Mosiężnych Obeliskow ścian iey podpieráło/ Czworo do niey śpiżánych wrot się otwieráło. Po [...] podwoiách rytych/ Z miedzi Korynthyáckiey wiele známienitych Máiąc figur/ y táblic Bliżey brukowána Areá Mozáikiem. TwarSPas 110. W opisaniu Greckim znáyduie się iedná Historya, że człowiek ieden nazwány Intafern podniosł konspirácyą przećiwko Daryuszowi y iego Páństwu, nie udáły mu się zamysły, á dlá przykłádu w dalszy czás osądzono go ná śmierć, ze czworgiem dźieći y brátem żony iego, bo Sędźiowie rozumieli, że familiá ták złego poddánego nie mogłá być niewinná. ScudZawiszHist B. O Milę ztąd arcy Wielki grad [padał] przez co Czworo ludzi zabieło. PoczKrólPolPom V 70. Obraz tylkiż i tejże ręki, z ekspressją w izbie czworga ludzi, z napisem (de Magistro Sardo). InwObrazŻółkGęb 180. KON ma mieć od cżworga zwierząt Przymioty y Cnoty; od wilka oczy bystre; obżartość, y moc: od liszki uszy małe á ostre, zdaleka słyszące, ogon długi gęsty, albo rzęsisty, od sarny chod podniosły, od niewiasty, osobliwie mamki, piersi, wspaniałość, y warkocz, alias grzywę gęstą pomierną, łagodność do wsiadania y z siadania. ChmielAteny III 473. Niech Koziorożec z strzelcem patrzy krzywo, Niech kondemnaty ogłasza co żywo, Przecię Śreniawa z wolnością popłynie, A cnota polska i w niebie zasłynie, Wszak czworo nieba straszydło wydało A na sąd straszny approby im dało. OdRokLub 110.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas