W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2013
CZYNICIEL rzecz. m
Słowniki:
SXVI, T, L (XVII w.), SWil, SW (czyniciel, czynnik) notują
SStp, Kn, SJP nie notują
Formy: lp M. czyniciel; N. czynicielem; ~ lm M. czyniciele; D. uczynicieli; N. czynicielmi
Znaczenia:
1. »wykonawca«: A bądźćie cżynićielmi słowá, á nie słuchácżmi tylko, oszukawáwáiącemi [!] sámych śiebie. Bo iesli kto iest słuchacżem słowá á nie cżynićielem, ten podobny iest mężowi przypátruiącemu się oblicżu národzenia swego we zwierćiedle. NT Jk 1, 22-23. A Bądźćie cżynićielmy słowá/ á niesłuchácżami tylko/ oszukawájącymi sámych śiebie. Abowiem jesli kto jest słuchácżem słowá/ á nie cżynićielem: ten podobny jest mężowi przypátrującemu śię oblicżu národzenia swe[go] we zwierćiedle. BG Jk 1, 22-23. Ale kto by wejrzał w on doskonały zakon wolności i zostawałby w nim, ten nie będąc słuchaczem zapamiętliwym, ale czynicielem uczynku, ten błogosławionym będzie w uczynku swoim. BG Jk 1, 25. Czynićiel. [...] faiserur; celui qui fait. § czynićiel wszystkich nieprawośći. T III 199.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: czyniciel zakonu: Nie mowćie iedni przećiw drugim, bráćia, kto mowi przećiw, y sądźi brátá swego, mowi przećiwko zakonowi, y sądźi zakon, á iesli sądźisz zakon, nie iesteś cżynićielem zakonu, ále sędzią. NT Jk 4,11. Gdyż nie słuchacze zakonu sprawiedliwymi są u Boga; ale czyniciele zakonu usprawiedliwieni będą. BG Rz 2,13. Nie obmawiajcie jedni drugich, bracia! Kto obmawia brata i potępia brata swego, obmawia zakon i potępia zakon; a jeźli potępisz zakon, nie jesteś czynicielem zakonu, ale sędzią. BG Jk 4,11. ▲ czyniciel nieprawości: Azaż nie wiedzą wszyscy czyniciele nieprawości, że pożerają lud mój, jako więc chleb jedzą? ale Pana nie wzywają. BG Ps 14, 5.
2. »twórca«: Wszyscy śię oni záwstydzą/ y poháńbieni będą: cżynićiele báłwanow [g] społu z háńbą odstąpią. BG Iz 45, 16.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: MBM