Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: DOJRZAŁOŚĆ, DOJZRZAŁOŚĆ, DOJŹRZAŁOŚĆ, DOŹRZAŁOŚĆ, DOJZRŻAŁOŚĆ

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1607

Formy: lp M. dojrzałość // doźrzałość // dojźrzałość // dojzrżałość // dojzrzałość; D. dojrzałości // dojźrzałości // doźrzałości // dojzrzałości; B. dojźrzałość // dojrzałość // dojzrzałość; N. dozrzałością; Ms. dojrzałości; ~ lm B. dojzrzałości

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiNieszczęśliwy ja starzec w mojej dojrzałości, Nie mam tego baczenia i takiej mądrości, Bym swe mogł uhamować oczy od płakania, Od lamentow ustawnych i od narzekania [...]. GrochWiersze 157. [...] ktory [korzeń] zá dozrzałościa zrániaią y Sok w naczynie w podstánowione wytoczáią. SyrZiel 202. [...] Same bez chyby, same mogłyby dać wieczną Swem dzielnościom dojrzałość i sławę bezpieczną, Nie żebrząc od pisarzów ratunku żadnego, Których serce zazdrość zrze i pochlebstwa złego Brzydkie kłamstwo zaślepia; zaczem dobre sprawy W milczeniu topią, a złe są pism ich zabawy. ArKochOrlCz III 129. Starzec Alkon, ostatniej w leciech doźrzałości, Już i wieku, i życia pełen do sytości, Czekając tylko końca, kiedy śmierć zapadnie, Bo kędy siły nie masz, tam i żyć niesnadnie. SzymSiel 48. BRzemię białogłowskie iestći według przyrodzenia iednák ćiężką odmiáną/ o ktorey porządkiem idąc przystoyna tu rzecz pisáć/ ktore przyrodzenie przez dowárzenie ábo rádniey przez doyrzáłość odpráwuie; od ktorego przedśięwźięćia ieśli iáka okázya będźie/ ktoraby nieiáko temu zawádą byłá/ záraz wtyśiąc złego práwie wpadáią/ dla tego brzemiennych zwłaszczá pierwniastki y pieszczotliwe rostropnie trzebá piástowáć/ áby co złego nievgniły. CiachPrzyp H2v. Doźrzáłość/ vide Dostałość. Kn 145. Ruszyłá Ludzi onych/ y doyzrzałość rady/ Y osoby powagá [...]. TwarSLeg 25. [...] pieknie do swoiey doyrzałoscy przychodzieli czułe oko Oyczyzny [...] Cieseli [...]. HerbOr 539. [...] Nielekce wazcie moiey doyzrzałości Bo Starych Krzywdá Boga w sercé Kráie, A Kto iey nie czci, wysoko nie wstáie. OblJasGór 138. Do przypusczenia Mieśiąc naylepszy Máiowy, ná tęn czás Stádnikom goły dáią owies, Stádnikiem áby nie prácowano przestrzegác dla skutecznego z Kláczą odchowánia, ktory trzy rázy ma bydź do niey przypuszczony. Zrzebiętá we dwoch lat á ieszcze lepiey we trzech rznąć, gdyż ná tęn czás wszystkę z śiebie doyzrzáłość wypuszcza Zrzebiec. HaurEk 45. Len y konopie zá doyźrzáłości sprzątnąć z polá [...]. HaurEk 110. [...] konopi tym sposobem uznaz doyźrzáłość, gdy zá potrzęśnieniem głowek korzyć się będą. HaurEk 110. [...] w-dysordinie nászym sámá W. K. Mości nieporownána mądrość/ rády doyźrzáłość/ rozsądku przezorność [...] upadáiącą Oyczyznę podźwignąć [...] potráfi. PisMów II 402 [392]. Masz dziś i láto, z iesienią żyzne, masz i wiosne kwiáty, mász i doyzrzáłości zimowe [...]. MłodzKaz III, 520. Ciepło ktore czyni doyzrzáłość wyćiencza wilgotność, y z zaduchámi wyprowadza: te záś iż nie doyzrzáłe są, wilgotnośći grubey y wodney są pełne. TylkRoz 111. Czego słońce nie dokończyło álbo iáka przyczyna to ogień nágradza doyrzałość przywodząc [...]. TylkRoz 232. Trzeci progressus drzewa szczepionego iest, owocow doyzrżałość [...]. LeszczStGłos 81. Z czego samego dálsze się wnosi, zdánie pierwsze: iż ten świat poczatek swoy wziął pod czas wiosny. Ani temu się sprzeciwia doyrzałość owocow, ktore w tym czwártym dniu wydáły się ná drzewách, ktore zdadzą się być przyzwoite samey Jesieni. BystrzInfCosm C3. „Potym BOG obowięzuie się dawać temu ludowi, (poki mu wierny będzie we dwoch porach) deszcze, temporaneam et serotinam: pierwszy w Jesieni potrzebny, na wzniesienie zboż, drugi ná wiosnę, y lecie wygodny, ná wzroście, y doyrzáłośći kłosa. 8. Dwoiakie widowisko przez Nil sprawione. RolJabłJADziej 87. Weyrzawszy Krol w doyrzałość y słuszność tych reflexyi z konwikcyą przełożonych, po długich myślach y namowach z stanami W. X. Litewskiego, postanowił nakoniec własnemi dziedźicznego państwa swego W. X. L. śiłami (ponieważ Polska w woynę Moskiewską wdawać śię nie chćiała) bronić y zaszczycać Inflanty [...]. HylInf 100. Frukt mniey w Polszcze uważany Pigwy; ktore iezli są wielkie, wielki też wydaią owoc, małe mnieyszy. Zbierane bydź maią w Pazdzierniku; doyrzałości z farby doszedłszy. Alesadzię ie rzadko należy, bo krople rosy deszczu ziednych spadaiące innym szkodzą. ChmielAteny III 387. Dostałość, doyrzałość, die reife [...]. BierSłowa 19.