Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»zobaczyć«: Iak ich wziął impet [wybuchu] to tak lecieli do gory przewalaiąc się tylko między dymem ze ich okięm pod obłokami nie mogł doyrzeć. PasPam 60v. Ruszęmy się w bok Cichusięnko a iuz tez nas doyrzał Szylwach zawoła Werdo? PasPam 66. Wodz [...] Kazał iednak upatrować Bander iakie są czy Szweckie czy iakie insze [...] Doyrzał zaraz [z] owych naypierwszych bander że Szwedzi. PasPam 68v.

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiStrzeżcież się kanikuły i słońca, można-li, Bo i jabłka dojrzeją, i płeć się przypali. MorszAUtwKuk 165. Ale ten, co dopiero do tej wszedszy szkoły, I serca, i rozumu ma z nieprzyjacioły, W wielkiej cenie, bo owoc wypycha przed kwiatem. Cóż gdy dojźre i dojdzie doświadczenia z latem? PotWoj1924 50. To, co się na wiosnę zieleni, Co przez lato dojźreje, zbieramy w jesieni. PotNabKuk I 526. Miey sekret osobliwy w ktorym zrobisz owoc iákoby soczysty/ co go więc gdy doyzrzeie przeyrzeć/ iáko to wisnie/ porzyczki/ iágodki S. Iáná etc. niewielom wiádomy. SekrWyj 108-109. Czemu owoce ná drzewách są źielone poki nie doyrzeią? TylkRoz 148. Nim tedy dojrzeje owies, tak ten zrąbek się postarzeje, a niedźwiedź wszędzie widząc takowe, za rzecz zwyczajną w owsach być osądziwszy, oswoi się. RadziwHDiar 178.

DOJRZAŁY
im. przym. prze.

Warianty fonetyczne: DOJRZAŁY, DOJŹRAŁY, DOJZRZAŁY

Formy: lp lp B. m dojrzały; n dojźrałe; ~ lm lm M. nmos dojzrzałe // dojrzałe

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTak ciężkie po szyszakach jasnych razy dają, Iż ledwie, choć dwoisty blach w nich, wydołają; Nie gęściej z czarnej chmury grad pada zuchwały, Kiedy z liściem, z gałęziem owoc niedojrzały Tłucze; już on nadzieje żniwa odejmuje, Najsmutniejszem oraczom strach serca przejmuje. ArKochOrlCz II 416. Tuczą pszeczniczá [!] mleko/ twarog/ mięso świnę/ Iądrá/ mozgi/ y szpiki/ przy słodkáwym wine. Miękie iáycá/ potráwy wedle twego smáku/ figi doyzrzáłe wino w gronách nie bez bráku. OlszSzkoła B3. Tuż przy ojczystej dojrzałe jabłoni Opadną jabłka. TwarSRytTur 54. Mijając dwaj przy drodze jabłoń towarzysze Obaczą, aż się jabłko dojźrałe kołysze. PotFrasz4Kuk I 226.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]