Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. tylko w lm »skarby«: Iuz się za krolem do Prus przebierali [Szwedzi] z wielkiemi dostatkami ktorych nabyli w Polszcze. PasPam 51v. Postoiawszy tedy trzy dni pod Lachowicami w obozie Moskiewskim przy owych dostatkach obfitosciach wszelakiego prowiantu. Ruszylismy się pod Borysow. PasPam 101. Iuz Panowie wolscy za białe Ieziora swoie wyrugowali dostatki. PasPam 115. A iuz tez to Narod [Turcy] iest Delikacki nie tak pracowity iak przed tym bywał. Te ich bogactwa y Dostatki zatopiły w delicyiach iuz ich effeminarunt. Oni tylko Tatarami a Brancami [wojują] ktorych zynszych narodow biorąc akkomoduią do Woyny. PasPam 261v. Ze wszystkiem Dostatkiem wzięto Paszow sześciu. PasPam 266v. Turkow po dwa kroć potęznie bili. Obozy z dostatkami pobrali y fortec kilka potęznych Opanowali. PasPam 282v.

2. »obfitość«: Piwa iest dostatek po Gospodach szynkuią dobrze moi ludzie. PasPam 168v. Przed Samym wieczorem zarzucił znowu sieci [...] wyciągnął Ryb dostatek ktore skoro poczęły według swego zwyczaiu w sieci skakać. On wziąwszy kiia iak biie tak biie Mowiąc wszak ia wąm pięknie grał a niewyszłyscie na taniec Aterazescie się rozskakały kiedy wąm niegraią. PasPam 200v. Woysko nasze tego Roku Stoiąc obozem pod Trębowlą lecie y zimie, nie Zołnierzami ale Gospodarzami byli Bo tak aekonomikę traktowali sieiąc orząc y wszystkiego dostatek maiąc własnie iako w domu. PasPam 250v. Wszystkiego się Dobrego spodziewac potrzeba Zdrowia fortun pomyslnych y dostatku Chleba. PasPam 272.

3. »dobrobyt«: Ten przywiozł Zło 200. ten 300. ten 100. roznie według dostatku y ubustwa. PasPam 165v. Białogłowa Pocciwa Gospodyni dobra w Domu Porządek y dostatek wszelki [...] ma Pinądze y na Smogorzowie Dozywocie. PasPam 222.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Dostatek iako mowią czyni statek. PasPam 261.

POD DOSTATKIEM
w funkcji przysłówka

Formy: pod dostatkiem (forma N. lp)

Znaczenia:

»obficie«: Ryb wszelakiego rodzaju poddostatkiem chleba siła winsko złe, ale zas petercymonty y miody dobre. PasPam 54v. Zaraz uznali zem to nieuczynił na Zadną wzgardę miałęm tez z Sobą gębę y konceptu podostatkiem ktoremi ich Ukontentowałęm. PasPam 221.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

PO DOSTATKU
w funkcji przysłówka

Formy: po dostatku (forma Ms. lp)

Znaczenia:

»w znacznej ilości«: Wypuszczali ią [wydrę] przecie kilka razy do wody [...] postaremu y to niepomogło Było pisku wrzasku podostatku. PasPam 254v. Było Prawda w Wiedniu Praesidium [załoga] wielkie, Kommendant dobry kawaler Generał Staręmberk Armaty y Prochow podostatku Prowiantow tez quantum satis. PasPam 258v.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]