Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, L, SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T (?) nie notują

Formy: lp M. dyskurs; D. dyskursu; B. uż. nżyw. dyskurs; ~ lm M. uż. nosob. dyskursy; D. dyskursów; B. uż. nosob. dyskursy

Etymologia: <łac. discursus 'omawianie'>

Znaczenia:

1. »rozmowa«: Potym się zartami dyskurs Skonczył. PasPam 92. W posiedzeniu [...] się rozne in [sc. materia] Statu[s] [na temat sytuacji państwa] dyskursy prowadziły. PasPam 123v. Całą drogę [...] o tym był dyskurs. PasPam 239v.

2. »opowiadanie«: Gdy by Si[n]gillatim [szczegółowo] mowic przyszło całodzięnnego okozdy ztych okazyi niedosyc by było dyskursu. PasPam 85v. Powiedali [...] Iako iuz mieli na zaiutrz traktaty pod pisać iako na nich Moskwa fukali Mnie choc się chciało spać Serdecznie po tym się y odechciało Słuchaiąc owych dyskursow. PasPam 99.

3. »mowa, przemowa«: [...] iáwny Wállenstein zdraycá iest Páná swego Cesárzá I. M. iáko ná nieprzyiaćielá/ z ktorym się złączyć chce/ co godźiná wygląda/ iáko fałszywemi praetensiámi onych do siebie záćiąga/ y wielkie recompensy obiecuie/ vdáiąc iákoby Krol Węgierski gwałtem nád wolą Cesárzá I. M. w pole ćiągnął/ y iáko przy Cesárzu stáć przećiwko Krolowi Węgierskiemu chćiał/ szczycząc się że y Franc Albrácht y Arneym z nim przy Cesárzu się wiązáć mieli: oświádczáiąc ná ostátek iáko go stáć miáło w pieniądze/ áby Woyská 30000 wystáwił/ ktore discursy fałszem wszytkie trąćiły/ á dokąd się rzeczy toczą/ ná oko dowodźili. RelWall A5 [A3]. [...] Przedmowę záczął Iegg[o] M. X. Biskup po łáćinie/ á po nim I. M. P. Woiewodá: y oddáli List/ ktory Krolestwo oddáli záraz Contowi de Briene. Záczęli potym Diskursy/ ktore tłumáczył Krolestwu y Posłom P. Przyiemski Sekretarz tey Ambássády. Potym y sámi rozmawiáli Fráncuskim ięzykiem/ w ktorym wielką experientią máią. WjazdPar b2v. [...] moia rada zatrzymamy się w naypierwszey wsi, y tam się czy z Matką czy z corką, wesele moie odprawi. Tego naszego spiocha Oycem uczyniemy Pana młodego, á ten Imość (wskazuiąc na Kwakra) uydzie za Oyca albo stryia Panny młodey. Przerwał mu w tym punkcie dyskurs Ephraim Kwakr. Monitor 142.