W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2025
DZIEWCZYNKA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, Kn, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, T nie notują
Formy: lp M. dziewczynka; D. dziewczynki; B. dziewczynkę; N. dziewczynką; W. dziewczynko; ~ lm M. dziewczynki; N. dziewczynkami
Znaczenia:
1. »dziecko płci żeńskiej, młoda kobieta«: Iednák ktorakolwiek brzemienna dźiewczynką zástąpi/ táka káżda łácwiey w ćiężkie choroby wpada/ y łácwiey też z nich wychodźi/ ćiężey ktora chłopię nośi [...]. CiachPrzyp G2. Dźiewczę/ dźiéwczynká/ dżiewczątko/ Pupa, [...] Pupilla, [...] Puellula, [...] Pusa [...]. Kn 166. Ták też w drugiey Płći są Dźiewcżynká/ Dźiewcżyná/ Pánná/ Niewiástá/ Stárá Bábá/ Bábá zgrzibiáła. KomDobrOrb 85?. PETITE FILLE, (par raport au pere et à la mere.) Filiola, ae, f. [...] CORECZKA dziewczynka względem Oyca y Mátki. [...] PETITEFILLE. Puellula. ae, f. [...] DZIEWCZYNKA. DanKolaDyk II, 32. JEUNE, adject m. et f. [...] *Młodziuchne dziecię młodzik młodzieniaszek* Vne fille extremement jeune. Tenerae aetatis puella, ae, f. *Młodziuchna Pánienka, Dziewczynka. DanKolaDyk II, 141. Poszedł także do naszey Corki, i iey na szyię wielce kosztowny zawiązał kanaczek. Obdarował także barzo hoynie tę nieszczęśliwą Dziewczynkę, ktorąm do śiebie wzięła, i potym śię śpieszył, ile mogł, żeby ćiężkie z nami rozstanie sobie przykrzeyszym nie uczynił. Poczciwy Człowiek! GelPrzyp 140. TREFUNKIEM poznałem się z dwoma dziewczynkami, równie ładnemu, iak roztropnemi, i obyczaiow pięknych. OgińMKKon 34. Wyszedłszy z Kościoła, spotkałam grono dzieci, które szły na pogrzeb rownego im wieku dziecięcia. Brat miłey dziewczynki, którą niesiono, skakał z radości, wołaiąc Siostrzyczka idzie do Nieba. KrajMPodol 75 nlb. Nie chodzicież do szkoły? rzekłam. Z ochotą chodziłybyśmy, odezwały się te ubogie dziewczynki, lecz nasz Oyciec nie ma czym zapłacić. FiteProkopRozm 98. Szczęśliwa dziewczynko! każda rzecz w śmieiącey ci się okazuie postaci. KotzPągMurz 2.
2. »służąca«: VESTIR [...] UBIERAC ubrać. [...] Elle n'avoit qu'une petite servante vestuë de baillons et fort mal propre. Una erat ancillula pannis obsita, immunda illuvie [...]. Jednę tylko dziewczynkę miała w gałgany ubraną y bardzo nieochludną. DanKolaDyk II, 578. Wiem ci ia w prawdzie, że y z tych arendownych albo ukradzionych amorow rodzą się ludzie: iuż y Sżpitale na to funduią (czego ia w prawdzie nie ganię, iest to: bonum occasionatum) ale siłaż iest takich Liberalistow w Polszcze? aby tym Paniętom Niewiadomskim, albo przystoyne posagi dawali, albo nakładali dostatecznie na dalszy sposob życia. Weźmie to iaka Pani za dźiewczynkę, Pan za kozaczka, albo węgrzynka, zwala się to, znędzi, y ledwie co dobrego ztąd będzie. JaroszBł 24.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DA