W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 02.10.2025
FAJANS rzecz. m
Słowniki:
L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Formy: lp M. fajans; D. fajansu; B. uż. nżyw. fajans; ~ lm M. uż. nosob. fajanse; fajansy
Etymologia: <wł. Faenza 'nazwa miasta we Włoszech'>
Znaczenia:
»szkliwiony wyrób ceramiczny, głównie naczynia stołowe i kafle, farfura«: Do Wprowadzenia zaś pozwalają się za Opłaceniem Poboru 10 od Sta: [...] 36) Towary Farfurowe, iako to Fajansy Kamienne Naczynia etc. ObwieszczWyb 5-7 nlb. Posadzka ułożona z mozaiki marmorowey, i różnego koloru faiansów, okrytą iest materacami, i bogatym kobiercem na którym siadaią założywszy na krzyż nogi. VolnNowicOpis 72. Sposob iak nieprawdziwą Porcellanę czyli Fayans zrobić trwalszym. Nowo nabyte i wcale ieszcze nieużywane fayanse stawiaią się sztorcem w kociołek, i pomiędzy niemi kładą się kołeczki aby się nawzaiem nie tykały, lecz aby ze wszystkich stron oblewała ich woda, potem nalewa się wody. [...] Po tych przygotowaniach powinien się fayans wciąż ze dwie godziny gotować, a sol popiołu zwolna przenika i wciska się w delikatne dziurki fayansu, i czyni go tak mocnym i trwałym, iż się nie prędko zużywa, zepsuie lub stłucze. ThaerGosp 33-34.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *fajansowy, farfura, porcelana, glina.
Autorka: ER