Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »szkliwiony wyrób ceramiczny, najczęściej fajansowa lub porcelanowa zastawa stołowa«: Wzięto za nas do inszej izby, gdzie stół beł zastawiony na farfurze od wetów, od słodkości i win z dostatkiem darowano. MiasWLeg 151. Nuż maży, które rzeczy potrzebne do żydła Wiozły, co miały w jarzmach robotnego bydła! Gdzie faryna i szorbet i kaffa, co spumy Trawi w człeku, i we pstrych farfurach perfumy. PotWoj1924 122. 161. Szafy dwie wielkie orzechowe, srebrnymi sztukami trybowanymi obite, pełne obiedwie różnych galanterij, farfur, naczynia holenderskiego, z których wszystkie rzeczy poszły w podział bez connotacij die 10 nbis anno 1696. InwWilan 47. Farfura ad formam donicy. RuchSkarbGęb 169. Ziemi własna iest suchość y ciepło. Ktore kwalitátywy się naylepiey wydáią w farfurach glinianych, cegłach, w ktorych ziemia wyczyszczona od wilgoci, y wodnych exchalácyi zgodna iest do wytrzymania tęgiego ognia. BystrzInfElem Q4. Wizytowałem manifakturę farfur tutejszą, z której większy ekspeus od profitu widząc, bezmalnie ją zarzucić nie trzeba będzie, ile przy tak szczupłej, jak tu, pańszczyźnie. RadziwHDiar 40. Zastawia wiek teraźnieyszy porcellanami y farfurami stoły, wytwornie szlufowanemi, piie szkłami, filiżankami: piękne szyie, y delikatne, Paryskiemi, oneruie bisiorkami, kwiatkami, ktore stare wieki zdobiły sztukami dyamentowemi, nie ieden tysiąc taxowanemi. ChmielAteny III 36. U Jaśnie Oświeconego iedliśmy bażanty na farfurach; pan Podsędek dał barszcz, schab, bigos i buraki na misach srebrnych, a co osobliwsza, pod cechowaną mitrą i paludamentem postrzegliśmy herby Jaśnie Oświeconego. KrasicPrzypadki 271. Życzyłbym chować te ozdoby do czasu konieczney potrzeby, a stosować się do zwyczaiu mieysca lepiey odpowiadaiącego ochędostwu z kraiowych farfur, i smakowi z własnych ogrodowych iarzyn, które staraliśmy się obficie zaprowadzić na to mieysce. KossakKsiądz 68. Kupiwszy farfury, nim ich używać zaczniesz, trzeba ie włożyć w rądel, nalawszy na nie tyle wody, żeby się zupełnie zatopiły; te zas farfury powinny tak bydż ułożone, aby ich woda wszędzie wskróś przechodziła, czyli oblewała, przekładaiąc ich dla tego małemi drzewkami, aby ich przedzielały [...]. AlletzAlb 207.

a) »fajansowe lub porcelanowe naczynie do podawania napojów, kubek, filiżanka«: Aż-ci nad spodziewanie obaczę, aż z cienia domu onego, na który oko moje pilno patrzało, jako miesiąc z zachmurza wychodzi (takiéj piękności, że język ludzki trudno wypowiedziećby to mógł), niosąc w ręku czarę furfurową zimnéj z lodem napoły, ocukrowanéj i różanym serbetem przyozdobionéj wody (nie dziw, bo z czerwonéj róży pięknéj twarzy jéj kilka kropli pono w onę to furfurę wpadło było). SaadiOtwSGul 151. A cóż gdy sam cyrulik, który na te krosty I szwanki powinien mieć w ręku żywokosty? Aleć się po moskiewsku wszytek świat sprawuje: „Ryhacie bojarowie, car weliki pluje!” Lecz do rzeczy: i prosto z wezyrem do szopy, Kędy z kaffą trzebień on gorące ukropy Dla Osmana w złocistej roztwarza farforze; Snadź mu się czczy, że mu się nic po szwie nie porze. PotWoj1924 250. Książę saski powrócił już i z swym wojskiem nazad, pokazawszy znacznie swój dysgust iressentiment; któremu wczora na pożegnanie posłałem dwóch koni bogato ubranych, dwie chorągwie tureckie, czterech więźniów, dwie śliczne farfurze i bogatą zasłonę dla żony. SobJListy 525. Nie pomogą krzyształy ani złote czasze Na to złe wino wasze. Chceszli swoję pokazać, wojewodo, butę, Masz niedaleko hutę. Zalejemy i ze szkła twoje cielę spaśne, Byle wino niekwaśne. Ale odpuść mi, proszę, ta żybura wodna Urynała niegodna. Każ pochować do skarbcu złota i farfury, A nam nie daj pić lury. PotFrasz1Kuk II 100. Trzy szafy przed tym Gabinetem 9no. W których tak wiele szkła w złoto oprawnego, krzyształowego, jako to flasze, flaszki, puchary, tace, szklanki na gałkach, farfury wielkie, farfurki małe i innych szkła szlufowanego, którego tak wiele niedostaje, których się nie specyfikuje, bo jedno zabrane, a drugie potłuczone. RuchŻółkGęb 160.