Słownik XVII wieku

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiO zarażeniu wąsatem. Wąsat jest właśnie krzyżów bolenie, co na ludzie gdy przypada, scyatyką zwykli zwać; przychodzi to z wilgotności flegmatycznej przez spinę grzbietową z mózgu w te miejsca płynącej, gdzie nie ma dalszego wyjścia, opanuje członki i związania kości, a ból niezmierny czyni. DorHipTur 208. W tym też Miesiącu [lipcu] záchodzi Kánikułá, ktora się zwykłá poczynáć od ś. Máłgorzáty, á kończy się do ś. Bártłomieiá [;] ieżeli przez ten czás kánikuły, deszcze y zimná pánuią, tedy ludziom Melánkolicznym, y Flegmátycznym nie ták szkodzi ná zdrowiu, iáko kiedy zbyt sucho y gorąco. HaurEk 108. Ciepło przyrodzone rzeczy bárzo mocnych nie przemagáiąc surowe zostáwuie, do surowości zbiegáią się zimne flegmátyczne humory, y ták ciepło przyrodzone duszą. TylkRoz 84-85. Może iednak dym z wonią złączony báwić zołądek że nie tak będzie łaknąl, co czyni dym tábaczny, humor flegmatyczny zgłowy do żołądka ściągaiąc, ktorym żołądek gdy się báwi, nie tak się przykrzy. TylkRoz 220 [230]. Ze záś niektore źwierzętá urodzone są długie, y ściśnione, á niektore krotkie, to iest z rożności komplexyey wilgoci: bo z choleryczney, gorącey, y suchey, rodzi się ciáło długie, ścisłe, y suche [...] z flegmátyczney zimney, y wilgotney rodzi się źwierzę krotkie, á szerokie; bo humor wodny iest szeroko się rozlewáiący [...]. AlbSekr 129-130. Notuy: że żaden człowiek nie iest cále choleryczny, flegmátyczny, krwáwy, ábo meláncholiczny, ále wszyscy są zmieszáni: ále ieden, dobrze więcey ma z krwi, niż drugi [...]. AlbSekr 131. [...] w Flegmátycznych [kompleksjach] wodniste, wilgotne y kliowáte przez ustá wychodzą humory. CompMed 200. Znáki komplexyey flegmátyczney. Tácy nie są wzrostu bárdzo wielkiego, iednák ogromni, á pod czás otyli [...]. CompMed 700. Niektorźy [!] radzą tylko krwistym y młodym ludziom żyłę otworzyć; flegmatyczney zaś konstitucyi ludziom krwi puszczenie szkodliwe być sądzą. BeimJelMed 372. Flegmatyczny. Flegmisty. phlegmatisch. phlegmatique; pituiteux; plein de pituïté. T III 342.

*FLEGOMATYCZNY m, FLEGMATYCZNY m
w funkcji rzeczownika

Formy:

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiCzwarta kwádrá księżycá wilgotna y zimna, korresponduie wodzie, á w ten czás rodzą się flegomátyczni. AlbSekr 88. Y trzebá notowáć, że choleryczny iest żołtego koloru, naczęściey, iáko krwáwy czerwonego koloru, meláncholiczny śniádego koloru, á flegmátyczny białego koloru [...]. AlbSekr 130. Náturá Flegmátycznego. Spioch, leniwiec, otyły, á rad często pluie [...]. CompMed 702.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]