Słownik XVII wieku

Słowniki:
Knpod: gęba, T, L (XVIII), SWil, SW notują
SStp, SXVI, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy: lp M. gębal; ~ lm M. uż. osob. gębalowie; D. gębalów

Znaczenia:

1. »człowiek o wydatnych wargach, szerokich ustach; wydatnych policzkach, pucołowaty«: Gęba/ aliter, Wiélkogęby/ gębiásty/ propriè, gębal/ Bucco, onis. [...] Bucculentus [...] Buccis fluentibus [...]. Kn 187 [188]. Potworni. (niekształtowni) y Nieurodziwi są/ ktorzy ciáłem odstępują od pospolitego kształtu: jáko są: srogi Olbrzym/ máluczki Kárzeł/ Dwoistego ciáłá/ Dwoy głowy y tym podobne Potwory. Dotych poniekąd niektorzy przyliczáją: Głowaczow/ Nosalow/ Wárgátych/ Gębalow/ Rozokich/ Gruczołow/ Krzywoszyjow/ Gárbalow/ Krzywonogow/ Głow podłogowátych; przyday do tego Łysego. KomDobrOrb 109. gęba. Gębal. 1) Grossmaul. [...] 1) mouflard, qui a la bouche grande. [...]. T III 370.

2. »gaduła; pyskacz«: Chciał bowiem Bog ná tym Mężu pokázáć, czego się w onym drugim żywocie wszyscy Blázgoniowie y niewstydliwi Gębalowie spodziewáć máją, zwłasczá, że owi wszyscy ludzie wszeteczni y plugáwomowni, ktorzy tak gębę niewypárzoną máją, że im z niey nic dobrego nie wychodzi [...] tego doznáją. GdacPan 77. gęba. Gębal. [...] 2) Grossspracher, Grossmaul. [...] 2) fanfaron, rodomont. T III 370.

# Użycia metajęzykowe: # Nogal (vt nosal/ gębal) wiélkonogi. [...] magnis pedibus quispiam. Kn 550