Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »uczestnik rozmowy, dyskutant«: Gádácz/ céktownik/ przégádywáiący się z kiem/ Disputator [...] Disputatrix [...]. Kn 182. Gádácz. Disputator. Kałbetoias. SzyrDict 65. [...] taki był dzisieyszy ten, z Pánem Chrystusem gadácz, mowi Bázyli S: [...] był to Filozof stuczny, báwił się AEquivocationibus, oboiętnemi gadkámi, Simulatorias et Ironiae plenas propenes interrogationes. MłodzKaz I, 439. Gadacz. Plaudrer [...]. babillard [...]. T III 356.

a)ekspr. »ten, kto dużo mówi, gaduła«: Máło mowi kto spráwieliwey ufa, boiaźń gadácz, Męstwo nieme, rzadko ręką bitny, kto usty, słownie dzielny kto ięzykiem dzielny, bitności w-sercu i ręku Oyczyzná, ięzykiem się nie miele, Omnis fortitudo in humilitate taciturni silentii amica. MłodzKaz I, 341. Gadacz. [...] Plapperer [...] discoureur. § Pletliwy gadacz. T III 356.

2. »adwokat, obrońca«: O tych to Warcholach łakomych, nie sumiennych Gadáczach, napisał Tacitus: Publicae mercis nil tàm venale, quam Advocatorum perfidia: O takichże u Kolumelli extat powieść: Sine Causidicis satis felices olim fuere futuraeq sunt Urbes: Taka iest Censura złych Iurystow, ále dobrych nie tyka się, o ktorych Ia reverenter sentio. ChmielAteny1755 I 383.

3. »ten, kto tłumaczy znaczenie snów; wróżbita «: Gadácz co łácno zgádnié/ Coniector somniorum [...] vide Wiészczék. Kn 182. *gadacz, zgadacz, co łacnie zgadnie. Errather. qui dévine, qui decouvre; dévin, interpréte. T III 356.