Słownik XVII wieku

Słowniki:
T, SW, SJP notują
SStp, SXVI (?), Kn, L (?), SWil (?) nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: lp M. gatunek; D. gatunku

Etymologia: <niem. Gattung>

Znaczenia:

»rodzaj, jakość«: Kto Sąm Cnoty vacuus [pozbawiony] y ludzkiey nierad nawidzi poczciwosci. Alec tego Gatunku Osoby nazywały Praecedentia Saecula Patres Calumniarum [dawniejsze wieki ojcami potwarzy]. PasPam 148. Wyiechawszy z gospody Stanąłęm tez iuz tak y z Czeladzią na koniach na owe patrząc dziwy. Stali tedy Circa hoc Spectaculum [z powodu tego widowiska] Ludzie roznego Gatunku y rozney Fantazyiey. PasPam 189. Udawano że tamtego Gatunku połozył na Trzykroć Sto Tysięcy. [tu: o ludziach określonego pochodzenia] PasPam 276v. Owiec inwentarskich w owczarni zawartych na zimę 114 różnego gatunku, tak owiec, owieczek, skopków, baranów, baranków. InwKal I 484. Stádnika ábo Kiernozá, áby był w sobie sporego w zrostu, dla iego sił upátrowáć, y dla tákiegosz po nim gátunku [...] żeby był w sobie szeroki [...] ktory tylko do lat czterech dla tey może bydź dobry powinności, a nie dłużey: gdy iest iuz stárszym, trzebá się o młodego Gospodyniom postáráć bachurá. HaurSkarb 61. Luminarze niebieskie y ich niebiosa są dwoiákiego gatunku , iedne stałe y iednostayne, to iest gwiazdy, drugie niestałe y błąkaiące się, to iest Planety. BystrzInfAstron K1. Soli małej jest gatunek dwojaki, to jest: Końce 10-cetnarowe i końce 5-cetnarowe, zaczym, gdy do wyrobienia takowej soli osobliwi ludzie osadzeni będą, zajmowania i bankowania na końce niżej wyrażony sposób observabitur [...]. InsGór 1743 105. BASIN, subst. masc. Espece de Futaine. Xylinum, genit. i.n. BAWEŁNICA gatunek bawełnianej materyi. DanKolaDyk 176. BRIGNOLE f. (Sorte de prune qu'on seche et qui vient de la ville de Brignole) [...] BRYNIOLE gatunek śliw suszonych Ktore pochodzą z Brynioli miasta. DanKolaDyk 231. Jeżdżąc widzieć zwierzyńce moje, com pozakładał na różnego gatunku bastardy, postrzegłem dwóch wilków, chłopa z wozem jadącego atakujących. RadziwHDiar 137. Gatunek. Gattung, Art. sorte, espèce. § gàtunek sukni, koni, ziela. T III 366.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ różnego gatunku: Owiec inwentarskich w owczarni zawartych na zimę 114 różnego gatunku, tak owiec, owieczek, skopków, baranów, baranków. InwKal I 484. Jeżdżąc widzieć zwierzyńce moje, com pozakładał na różnego gatunku bastardy, postrzegłem dwóch wilków, chłopa z wozem jadącego atakujących. RadziwHDiar 137. rożnego gatunku. allerley Gattung. de diverses sortes. T III 366.