Słownik XVII wieku

Znaczenia:

ekspr. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiGnóiék/ de homine, sensu proprio. Fimeti incola, cui fimetum est casae vice [...] E sterquilinio effossus [...] Stercutius [...] rex qui stercorationem docuit, in deos relatus. Kn 198. Gnoiék/ tr. ad mores. vide. Smród/ tr. Domak. Kn 198. [...] alie bedzie y wychowaniec ze Szpitalia od S. Ducha SKrakowa, abo Gnoiek zulice ktorey; Ktory Słuzacz za Czure u Zołnierza ktore[go] potym zasługę tam iezdzac po staciach, przystawstwach y wCiagnięniu, wiecey naswą stronę, na łupiel na kradl nisz Panu oddawal [...]. TrepNekLib 11v. [...] Naprzykład spisz az na cie woła skąpa chciwosc I budzi wstąn co prędzey Niechce mi sie wstąn ze Zaraz gnoiku ospalce iedz handluy przedawaj Kupuy szalbieruy obiesz swiat obiesz y morza I ziemie nie dosypiay [...]. OpalKSat 7v. [...] Vkrasc tez nie nowina zdradzic dom splugawic Bo iako proszę gnoiek ma bydz ochędoznym Ktory tego iako zyw nie Vmiał ni Vmie Mow ty Wilczkowi pacierz á Wilczek dolassa [...]. OpalKSat 36v-37. Czegośmy nieszczęśliwi ludzie doczekali! Słudzy nam, hej niestetyż, słudzy panowali, Nam właśni najmici, smrodliwi gnojkowie, Nam, panom swym dziedzicznym, usiedli na głowie; ono chłopstwo nikczemne, bezecni hultaje, Szczęśliwe niegdy Ruskie splondrowali kraje, Które miodem i mlekiem przed tym opływały; Dziś się łzami gorzkiemi i krwią swą zalały. ZimBSiel 148. Niechaj ci poduszka w tę noc nie smakuje, We łzach i wzdychaniu nie śpi, kto miłuje: Żołnierz sławę traci, Gnuśniejąc w pokoju, Noc najlepiej płaci W Kupidowym boju; W cieniu się ukryją Utarczki miłości, Same gwiazdy biją Pobudkę lubości. Sam się o wygodę gnojek nie frasuje, We łzach i wzdychaniu nie śpi, kto miłuje. MorszAUtwKuk 281. Już go [dworzanina] zwał [król] szalbierzem, Gnojkiem, złodziejem,tchórzem, niewieścim rycerzem, że kiedy przystał, nie miał sukmany na grzbiecie, Że nadeń nie masz błazna większego na świecie. MorszZEmbWyb 271. Straszny decret zaprawdę y gdyby nie z Nieba Ferowany: okrutnym nazwacby go trzeba Ktory prawem nie prawnem, okrywszy krąg swiata Cokolwiek na nim zyie, wszytko w ziemię wmiata, Tym ze Musem Monarcha co y Gnoiek lichy Kiedy czas przyidzie, lezie pod nię na trzy stychy Tak z barłogu chudzinę iako Pana z Puchu Wepchnie do grobowego Lachezys zaduchu. PotWoj 13. Tak się zda iakby sobie znas dziadek przeszydzał Dobrzetak natych gnoikow: ktorzy doic kozy Nawykszy: nie wiedzą co Woyna, co Obozy Ktosz kogo strzedz powinien, niech się kazdy strzeze I owszem, niech ich kradnie, niech ich Gaur rzeze. PotWoj 158. Rozumiem, że już dotąd ma być przed oczyma przyczyna nie mego, ale Kozakowego niedbalstwa, który raniusieńko we środę z rąk moich odebrawszy listy, jeszcze to snadź z nimi w piątek Warszawy nie dojechał. Inszej żem nie miał okazji, rozumiem, że w tym nie moja wina. Wć moje serce mylisz w liczbie listów swoich, bo to dopiero piąty, który doszedł rąk moich. Pierwszy był przez Łapkę, drugi przez tego gnojka Kozaka, trzeci przez posłańca jmp. Zamoyskiego, czwarty przez posłańca chorągwi p. Łaska, a ten piąty i ostatni. SobJListy 112. Gnoyku ty grzechow, skárzysz się żem cie kusił, nie mow, bárdzieyeś się ty sam kusił; i ná cobym ia nie śmiał był ciebie namawiáć, ná co mi samemu pátrzáć brzydko było, ná toś się ty porwał, á chętliwie porwał. MłodzKaz I, 249. Przyjął od Magdaleny Chrystus maści słojek; Zgorszył się, usłyszał też sobie Judas gnojek. PotFrasz1Kuk II 103. Gnojek w niebie, którym tu brzydzono się wszędzie, Zostawszy królem, świeckich monarchów posiędzie. PotFrasz2Kuk II 583. Kładąc ogień na komin, opaliłem brodę. Aż chłopiec: "Dobrodzieju, większą byś miał szkodę, Gdybyś czapkę opalił." Bredzisz - rzekę - gnojku!" "Mospanie, nie kupiwszy, nie będzie zawojku; Do brody po balwierza, bo sama odrasta, Na każdy tydzień trzeba z szóstakiem do miasta. Teraześ jej tak przystrzygł, że, tuszę, czas długi Obejdzie się bez nożyc i jego posługi." PotFrasz3Kuk II 594. Śmieciami nasze herby, hańbą świecka sława, Brednia w niebie szlachectwo i jego Śreniawa. Leda młocek, ba, leda posiędzie go gnojek. Na coż z balsamem gówno w jeden mieszać słojek? PotFrasz3Kuk II 618. O dzieci mu grá chodzi, że z Thronu ucieka, Kędy mu w serce ránę noż záda rzeźniczy, Nie tylko dzieci, y sam w Páństwie nie dziedziczy, VMárł Stefan, ten Dekret ná ziemskie padł Bogi. Ze ták Krol, iák y gnoiek umiera ubogi. PotPocz 27. Do tychże Herbownych. LIs po polu myszkuie, kto myśliwy á ma. Rącze y mężne chárty nie oszpeci szlámá Nie oszpeci kontuszá, cząbr: czapki zawoiek, Niechay siedzi przy piecu, ospálec y gnoiek. PotPocz 104. Swarliwego, rzecz pewna, zetrwać między sobą Nie przystoi; lepiej mu odjąć te zwyczaje, niech dobrorzeczy ludziom raczej, niźli łaje. Jeśli który ospały, roztrzeźwić go trzeba, Bo marnemu gnojkowi szkoda dać i chleba. KenEwinBad 205. SOUILLON, subst. m. & f. (Qui est mal propre, qui a ses habits plein de graisse) Vilissimus culinae minister ou spurcissimus coquorum puer, ri. m. (Il se dit par mépris des petits valets & servantes de cuisine.) KUCHTA kuchcik szurgot gnoiek nieochędożony smoluch. On a pris une souillon, pour laver la vaisselle. Sordida quasillaria recepta est ad eluenda vasa. Przyięto smolucha do kuchni. DanKolaDyk II, 509. Śmiałli przyść do tey prezumpcyi pychy Nie maiąc przed tym koszule na grzbiecie Chołota ieden, gnoiek, szuia lichy Y dopiąc gwałtem żądzy w gabinecie. ChrośJóz1745 F6. Gnoiek, negligent. KulUszDyk 31. Gnoiek, g. gnoyka, vulg. 1) Mist-Fincker; der im Mist schläft, mit Mist umgehet. 2) Sau, unflätiger Mensch. 3) Stubenhüter, Faulentzer. 1) homme qui couche dans la fient, qui s'ocupe de fiente. 2) vilain, salope; homme mal-propre. 3) casanier; paresseux T III 393.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Apteka gnoykowi śmierdzi. Nie zna co dobrego. KnAd 7.