W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 09.11.2017
GODNY, GODZIEN przym.
Słowniki:
notują
Formy: lp M. m godny; ż godna; D. m godnego; n godnego; C. m godnemu; B. m żyw godnego; N. ż godną; lm M. mos godni; D. godnych; B. nmos godne; ~ odmiana niezłożona lp M. m godzien
Znaczenia:
1. »poważany; szlachetny«: Tatarowie Auxyliani naypierwey od nas uciekli a potym Woysko z pola zegnano y godnych Zołnierzow naginęło ale tez y Szwedow. PasPam 51v. Owi Ludzie godni Familianci tameczni Biernaccy, Sokolniccy Chreptowiczowie y insi tam iego kolligaci. PasPam 184v. Roku Panskiego 1664 Stawiska okazyia była y koło tey niemasz co pisac y niemasz tez w niey co chwalić godnego. PasPam 187v. Woleli by byli tey Fortece nie mieć nieznać y zdaleka ią ominąć nizeli tak godnego y Oyczyznie potrzebnego pozbyc kawalera. PasPam 269. Kontent Mars że ma Syna Godnego wtey mierze ktory Męstwa Dzielności znaczny assumpt bierze. PasPam 271v. Tam in Freqventia [w obecności] ludzi wielu godnych proszono mię że bym Pannę oddawał ad Votum [do ślubowań] Niebardzo mi się chciało wiedząc że tam nietrudno będzie o Censurę Alec nie ganili. PasPam 281. Słyszałęm iednego Godnego Forysztera o swoiey dyszkuruiącego peregrynacyiey. PasPam 286v.
2. w funkcji orzecznikowej »zasługujący na co; wart czego«: Poniewaz niegodzięnem zasłuzonego chleba u zwiąsku pozywi mię ieszcze domowa skiba z łaski Oyca mego. PasPam 122v. Iezelim godzięn videre faciem Domini [widzieć oblicze Pana]. W MMPana samego o tę proszę promocyią. PasPam 142v. Druga to bellona do dzieła Marsowego od Nieba Zrodzona Godna tey powagi więc niedziw Że skoro Do iey chwały chętliwe uwzięłosię pioro. PasPam 272v.
Związki frazeologiczne: katowskiego godny miecza »zasługujący na karę śmierci«: Co ktorego ex magnatib[us] wspomną to nie rzeką tylko zdrayca katowskiego godni [zam. godny] miecza etc. PasPam 243.
3. o czynie »dobry; słuszny«: Godny Proceder, godną, azły złą zwykł się nagradzać zapłatą. PasPam 217. Dawno godne postępki w ludziach wielkich chwalą. PasPam 274v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
GODNY
w funkcji rzeczownika
Formy:
Znaczenia:
»człowiek wzbudzający szacunek«: Orzeł iest to krol Ptakow więc mogę formować Z tąd Syllogizm bespiecznie że s krupulizować Nietrzeba zeby rodził sobie nierownego Ale dzielnoscią Sławą iak godny godnego. PasPam 270. Dawno kadzidła Bogu a Nieludziom Palą. Ktore iak Bogu tylko nalezą samemu Tak Chwała nie Niegodnym lecz tylko godnemu. PasPam 274v-275.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

GODNA
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
»jest warte«: A iest to godna vważenia/ iż owi dźierżáwce znáyduią się przy śmierći vbogimi: á żaden z nich/ ábo rzadki/ przychodzą do 60. lat. stáráli się nie raz/ áby otrzymáli tákie commendy wiecznośćią/ y dawáli dla tego summy wielkie złotá Kárłowi V. y Philippowi II. lecz oni obawiáiąc się/ żeby ludźi vbogich nie ćiemiężeli ći to Conquistatores, y żeby ćiż dźierżáwcy nie rebellizowáli kiedy/ niechcieli nigdy ná to się dáć námowić. BotŁęczRel V 66. Bo ratować w nieszczęściu ludzi opuszczonych I cieszyć przygodami złemi utrapionych Chwały jest raczej godna, aniżli sromoty ArKochOrlCz I 200. Godna żeby to mieysce znak wieczny miáło/ przez kolumnę/ że się ná nim IEZVS vrodźił. HinPlęsy 242. Ale śmiechu godna, co się nazaiutrz trafiło: maść ta padłszy na ulicę, maiąc w sobie tłustość iakąś, psa zwabiła, ktory ziadł wszytko, a ledwo połknął, iako zdechły padł rozćiągniony, y lubo go miiaiący ludźie nogami, y kiiami trącali, obudźić się nie mogł. UrfeRubJanAwan 195. Niepochybnie Już to postánowiłem; przysiągłem, á wiary BOGU dáney nie trzymáć, godná wszelkiey káry. JawJon 5.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas